İslâm düşünce tarihinde ortaya çıkan her mezhep, benimsediği yöntem doğrultusunda Allah-âlem ilişkisi bağlamındaki konuları irdelemiş ve belli sonuçlara ulaşmıştır. Mezhepler oluştukları kültürel ve ilmî coğrafyanın da etkisiyle zaman zaman karşı karşıya geldikleri gibi bazen uzlaşma hatta yer yer bütünleşme ve özdeşleşmeyi tercih etmişlerdir. Kelâm tarihinde İmâmiyye Şîa’sına mensup kelâmcıların Mutezilî görüşleri içselleştirerek benimsemeleri ve kendi düşünce yapılarına taşımaları bunun bir örneğidir. Gör

Gottlob Frege (1848-1925), mantık tarihinin en önemli figürlerindendir. O, bu alanda Kopernik devrimi gerçekleştirmiştir; Kant’ın Aristotelesçilerin mantıkla ilgili bilinmesi gereken her şeyi ortaya koydukları iddiasını çürütmüştür; bunu Begriffsschrift (Kavram Yazısı) adlı çalışmasıyla başarmıştır. Begriffsschrift, 1879 yılında yayımlanmıştır. Bu kitabın yayımlanması, mantık tarihinde bir dönüm noktasıdır; “sembolik mantık” ya da “matematiksel mantık” olarak da adlandırılan modern mantığın doğuşudur. Söz k

Ahlâkın ve ahlâkî değerlerin mahiyeti, kaynağı ve epistemolojik boyutu ile insanın özgürlüğü ve sorumluluğu konularındaki tartışmalar, bu çalışmanın ana mihverini teşkil etmektedir. Bu kapsamda bu çalışmayla, felsefî ve kelâmî birikimi ile İslâm düşüncesinde önemli bir yere sahip olan müteahhirîn dönemi âlimlerinden Sa‘düddîn Teftâzânî’nin (ö.792/1390) mezkûr problemlere dair düşünce ve kanaatlerinin analizi ile İslâm ahlâk düşüncesine ne tür katkılar sağladığına odaklanılmıştır.

Hz. Peygamber, kendisine gelen vahyi sınırlarını net şekilde belirtmeden ve üzerindeki ihtilafları da pek hoş görmeden insanların kolayına geldiği gibi okumasına fırsat vermiştir. Bunların içinde müteradif lafızların kullanılması, fonetik farklılıklar ve kıraat farklılıkları da yer almaktadır. Muhtemelen Hz. Ebû Bekr dönemindeki mushaf projesinden sonra da bu düşünce devam etmiştir. Hz. Osman dönemine gelindiğinde ise işin içinden çıkılamayacak derecede ihtilafların zuhur ettiği ve onun da bunu engelleme ad

İbn Arabî, İslam düşünce tarihinin en önemli simalarından biridir. Onu düşünce tarihinde bu derece önemli kılan etken ise kendisinden önce Eş'arî kelamının sınırları içerisinde kalan tasavvufi düşünceyi Eş'arî kelamından bağımsız bir şekilde baştan aşağı yeniden inşa etmesidir. Onun inşa ettiği sistem kendisinden sonra vahdet-i vücûd olarak kavramsallaşmıştır. Vahdet-i vücûd; varlıkta Tanrı'nın varlığından başka varlığı kabul etmeyen, tüm var olanları tek ve bir olan Tanrı'nın sonsuz isim ve sıfatlarının ma

Bu çalışmada Dinlerin menşe'i/kaynağı bağlamında kategorik olarak tasnifi bizi çok fazla ilgilendirmemektedir. Bundan daha ziyade onların içerik/ilkelere göre sınıflandırılmasının daha isabetli olacağı kanaatindeyiz. Kaynağına göre Dinlerin, geleneksel düzlemde ilahi ve beşeri olarak iki ana grupta toplandığını görmekteyiz. Başka bir tasnife göre de semavi ve beşeri olarak bir ayrıma tabi tutulduğu gözlemlenmektedir. Oysa onların, insanı/bireyi merkeze alan/almayan, onun menfaati ve faydasına ilişkin ilkele

Bugün geleneksel mantık dediğimizde zihnimizde oluşan disiplin, Aristoteles'in kurduğu, Megara ve Stoa okullarının da farklı bir çerçevede ele aldığı, Yunanlı Aristoteles şarihlerinin ve İbn Sînâ başta olmak üzere orta çağ mantıkçılarının ve sonrakilerinin kendilerine özgü bir şekilde bu temel üzerinde geliştirdiği mantık sistemlerini kastediyoruz. Geleneksel mantık önemli oranda modal bir mantığı da içerisinde barındırır. Ancak günümüzde modal mantık klasik olmayan mantıklara dâhil edilebilmektedir. Klasik

İslam düşüncesinde "tevhid" ilkesi yani Allah Teâlâ'nın ulûhiyette ve rubûbiyyette birliği birtakım aklî ve naklî delillerle ortaya konulmuştur. Tevhid ilkesi hakkında kendilerinin diğer mezheplere nazaran daha hassas olduğunu iddia eden ve bundan dolayı bu konunun anlaşılması ve savunulmasına önem veren Mutezile kelâmcıları, doğal olarak Allah Teâlâ'nın bir ve tek oluşu meselesine fazlaca yoğunlaşmışlardır. Allah Teâlâ'nın zât ve sıfatlarında tek ve benzersiz olması şeklinde anlam ve ifadesini bulan "tevh

Hiç şüphesiz gelecek inşa edilirken bu binanın temelinde kilit taşları olarak geçmişin birikiminden faydalanılması ve bu mirasın güncellenmesi hususu, insanlığın müsellem bir tecrübesidir. Bu düşünceden hareketle bir mefkûrenin esasını teşkil eden inanç ilkelerini, getirilen eleştirileri de dikkate alarak, açıklamada yeni bir veçhe açan ve böylece İslam düşüncesinin terakkisine katkıda bulunan âlimlerin mirasına sahip çıkmak her ilim adamının vazifesidir. Mezkûr amacın güdüldüğü bu eserde, XVI. yy. Hanefi-

11 Eylül saldırılarından beri, kamu yetkilileri, selefiliğin Avrupa ve Kuzey Amerika'daki etkisinden endişeye ediyorlar. Bu fondemantalist hareket, yine de, terörist türevlerine indirgenemez. Bundan böyle, o, göçmen asıllı insanlar arasında ortaya çıkan moral, sosyal ve politik meselelere bir cevap önerdiğinden, Batı'da yaşayan Müslümanların bir kısmı için bir referanstır. Sürgün mahallelerinin sosyal ve ekonomik güçlükleri, kimlik ve ahlaki belirsizlikleri, modern dünyanın komplekliği içinde, selefilik, Me

Muhyyiddîn İbn 'Arabî, şöhreti kendi zamanından günümüze kadar genişleyerek devam eden ve hakkında birçok bilimsel araştırma yapılmış bulunan önemli bir şahsiyettir. İslâm dünyasında gerçekleştirilen çalışmalar içinde bilimsel nitelikli olanlar maalesef son derece azdır. Diğerleri ise kutuplaşma ürünü olup kimisi onu takdir, kimisi de tenkit için kaleme alınmış, bilimsel içeriği ve tutarlılığı zayıf, duygusal nitelikli çalışmalardır. Batıda yapılan araştırmalar ise müsteşriklerin öncülüğünde başlamış, daha

İslâm düşünce tarihinde üzerinde en çok tartışma ve spekülasyonların yapıldığı kavramlardan birisi olan te'vîl, semantik açılımı ve sahip olduğu mâhiyeti gereği bütün bu anlam ve yorum denemelerini aşar niteliktedir. Zira te'vîl, semantik ve tefsirle aynı çizgide yer almayacak kadar asil ve orijinal olduğu kadar, aynı şekilde Batı'nın enjekte etmeye çalıştığı anlambilim ve hermenötik (yorumbilim) anlayışlarına heba edilmeyecek kadar da önemli ilmî, irfanî ve ahlâkî nitelikte bir disiplindir. İslâm kelâmcıl

Akla ve insanın hürriyeti fikrine karşı geleneksel Eşari tepkiye katılmış ve onu belli ölçülerde tekrarlamış olmasına rağmen, hiç şüphesiz Gazâlî klasik bir muhafazakâr değildir. Onun sisteminde, neredeyse tamamı teolojik amaçlı olmasına rağmen, yeni olana karşı bir yöneliş de bulunmaktadır. Bu yöneliş, gerçi, kasıtlı ve planlıdır ama gerçekten ciddi ve ayakları yere basan bir yöneliştir. Gazâlî'nin, teolog olarak yabancı ve zararlı görülen fikir akımları ve toplumsal hareketlerle ilgileniş tarzı, büyük ölç

Evliyaullah'ın Ulusu Üveys El Karanî Hazretlerinin ve O'nun gibi birçok Allah dostlarının yaşadığı gerçek sevgi, Hz. Muhammed Mustafa (S.A.V) Efendimiz ve sahabesinin yürüdüğü gerçek sevgi yoludur. Onlar, ebediyet yolunda gerçek âşık olanlardı. Onlar Rabbimize olan gerçek sevgiyi yaşadılar. Gerçek ve ebedî olan sevgi, ancak Rabbimizle daimdir. Rabbimize olan sevgidir. İnşallah bu kitabımızda; gerçek ve ebedî olan sevgiye nasıl ulaşabiliriz? Rabbimize yaklaşabilmek ve O'nun yolunda nefsimizle olan cihadda az

Kur'an-ı Kerim bir saadet ve kurtuluş reçetesidir. İnşallah bu eserde Kur'an-ı Kerim'e göre Peygamber Efendimiz (sav) ve sahabesinin ve Allah dostlarının yaşadığı gerçek İslam nedir? Hidayet ve Sıratı Müstakim nedir ve nasıl hidayete erebiliriz?, Takva ve Allah'a yönelmek nedir ve nasıl kurtuluşa ve cennet saadetine ulaşabiliriz?vb. suallerin cevaplarıyla birlikte Allah yolunda Allah'a yaklaşmak istikametinde arayış içinde olan insanlık için Allah'a kalben yöneliş, vird, rabıta, ibadet ve gece ibadeti konus

Özellikle 18. yüzyıldan sonra ulema batı'nın bilimsel, teknolojik, felsefi, ekonomik v.b. yönlerden islam dünyasından daha ileride olduğunun farkında olmaya başladı. karşılaştıkları bu yeni dünya, kendi dünyalarında bir takım sorunlara neden olmaktaydı. bu sorunların giderilmesine yönelik çeşitli çalışmalar yapıldı. Özellikle fikri planda yapılan çalışmalar, beraberinde, islam dünyasında tartışmalara neden oldu. Elinizdeki bu eser, bu tartışmaların ana hattını belirlemeye yönelik kavramsal ve kuramsal bir ç

Sanayileşme ve din ilişkisi, sosyolojinin temel araştırma konularının başında gelenlerindendir. Kurucu sosyologlar, sanayileşmenin dinî düşünceyi marjinalleştireceği, hatta ortadan kaldıracağı konusunda neredeyse hemfikirdiler. Ancak, yirminci yüzyılın ortalarından itibaren gelişmiş ve gelişmekte olan bir çok ülkenin sanayileşmiş kentlerinde dinin, gerilemek yerine yeni bir dinamik dalga halinde kentlerin çevresini kuşattığı fark edildi. Buna paralel olarak, aynı yıllarda, sanayileşmeye endeksli sekülerleşm

Bu kitap insanın sahip olduğu / olması gereken İslâmın inanç yapısı hakkındadır. Kitabın başlangıcında din, İslâm, iman gibi giriş konuları ele alındı. Akabinde kulu olduğumuz Rab; Rabbimizin bize yönelik düzenlemesi olan kader; Ondan gelen elçiler, elçilere elçilik eden melekler; diğer görünmeyen varlıklar olan cin, şeytan ve ruh ile insanın gideceği, karar kılacağı son durağı olan ahiret yurdu konularına yer verildi. Ayrıca kitapta, inanç ve inançsızlığın ne demek olduğu, çalışma ile inanç arasında nasıl