Mâtürîdî’nin kendisi ile başlayıp hemen hemen günümüze kadar gelen uzun asırlar boyu, alanının meşhur, uzman ve temsil kabiliyeti yüksek isimlerinin bakış ve algısı üzerinden derlenen veriler göstermektedir ki ona, günümüzdeki kadar olmasa bile buna yakın tarzda bir otorite, ilk kez, vefatından ancak bir buçuk asır sonra, V/XI. yüzyılın sonlarında Ebu’l-Yüsr el-Pezdevî (öl. 493/1100) tarafından Ehl-i sünnet’in reislerinden biri unvanıyla izafe edilmiştir. Gelenek içinde, tarih boyunca imamlık ve şeyhlik ile

İslâm’ın Kur’ân-ı Kerîm’den sonra en önemli kaynağını teşkil eden hadisler, birbirinden çok farklı sebeplerle vârid olmuşlardır. Bu sebeplerin en önemlerinden biri de Hz. Peygamber’e Medine hâricinden gelen bedevîler ve heyetlerin sordukları sorular ile onların birtakım hâl ve hareketleridir. Medine’ye dışarıdan gelen bu misafirler gerek tabiatları gerekse ihtiyaçları sebebiyle Hz. Peygamber’e sorularını rahatça sormuşlar, sahabe de onların bu hâlinden istifade etmişlerdir. Bedevîler ve heyetler, Hz. Peygam

Kûfe coğrafî olarak Roma, Sâsânî, Hint ve Arap medeniyetlerinin kesişim noktasında kurulmuş, dolayısıyla çeşitli kültür, din, dil ve ırka mensup unsurlara ev sahipliği yapmıştır. Belki bu çok renklilik şehri bazı açılardan bir problemler yumağı haline getirmiş, meselâ siyâsî tarihte Kûfe hep istikrarsızlık ve çalkantılarla birlikte anılmıştır. Ancak bu şehir kendi yapısından kaynaklanan sorunların üstesinden gelecek çözümleri de üretmiş, dahası İslâm düşüncesinin hemen her alanında kalıcı izler bırakmayı ba

İbadetten muâmelâta, bireysel hayattan toplumsal hayata kadar Müslümanların hayatlarına yön veren sünnet, adeta Müslüman benliğinin ayrılmaz parçasıdır. Birçok davranışımızın veya karşılaştığımız hâdiselere bakış açımızın temelinde yatanın bir sünnet veya hadis olduğu da bir gerçektir. Tarihi seyri içerisinde bazı zamanlar yanlış anlaşılıp yorumlanabilmiş, İslâm’ın yaratılış felsefesi ile ilgili -kasıtlı veya kasıtsız- bazı yanlış kanaatlerin oluşmasına dayanak olabilmiş hadislerden biri de fıtrat hadisi d

Âmir eş-Şa‘bî, I/VII. asırda bütün İslam coğrafyasının her açısından en karışık bölgesi olan Kûfe'de yaşamıştır. Ama öyle görünüyor ki toplum yaşamının hemen her vechesini içine alan bu karmaşa diğer taraftan olabildiğince zengin bir çeşitlilik ve renk de ortaya koymuştur. Nitekim günümüzde dahî geçerliliğini sürdüren pek çok itikadî ve fıkhî akımın temelleri bu asrın Kûfe'sinde atılmıştır. Şehrin bu havası diğer bütün bireyleri gibi Şa‘bî'nin hayatında da önemli roller icra etmiştir. Zira o bir taraftan dö

Hadislerin büyük oranda mana ile rivayet edildiği ve bu yüzden Rasûlullah’a ait orijinal lâfızların kaybolduğu iddiaları vardır. Her şeyden önce bu, hadislerin Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı gibi korunamadığı ön kabulüne dayanmaktadır. Ne var ki, bir sözün sonradan değişip değişmediğini tespit edebilmek için öncelikle onun orijinal halinin hiçbir şüpheye mahal bırakmayacak şekilde elde edilmesi zaruridir. Bu yapılmadığı takdirde orijinal lâfızların değişime uğradığından nasıl ve neye göre söz edilebilece

Bu eser, medreselerde yüz yıllarca ders kitabı olarak okutulmuştur. Hanefî mezhebinde mütûn-i selâse denilen üç temel metinden biridir. Hatta mezhep literatüründe el-Kitâb denilince o kast edilir. On iki bin meseleyi içeren kitapta hükümler açıklanırken Hanefî mezhebi imamları arasındaki hiyerarşiye göre hareket edilerek önce Ebû Hanife'nin veya onun bulunduğu tarafın görüşleri zikredilmiş, sonra Ebû Yusuf ve Muhammed'in ittifak ettiği hususlar, daha sonra da Ebû Yusuf ve Muhammed'in tek başına kaldığı g

Bu çalışma ilk olarak sünnetin günümüze kadar sağlıklı ulaşmasının mümkün olduğunu ortaya koyacak bazı bilgileri hatırlatma amacı taşımaktadır. Bu çerçevede hadis tenkidi meselesi ele alınırken maksat herhangi bir kesimin yanlışını ortaya koymaktan ziyade hadisi rivayet eden Müslüman açısından yaptığı işin ne ifade ettiğine dair düşünce ve inancını da dikkate alarak konunun değişik açılardan değerlendirilmesidir. Ayrıca hadislerin günümüze kadar sağlıklı bir şekilde naklini sağlayan isnad sistemi incelenmek

Hz. Peygamber (s.a.v.) ilk dönemlerde Kur'an ?la karıştırılır endişesiyle hadislerin yazılmasını yasaklamışken daha sonra buna izin vermiştir. Bir kısmı Rasulullah (s.a.v.) zamanında yazılan hadislerin büyük çoğunluğu H. I. Asır sonunda tedvin edilmiş ve H. II. Asrın ilk çeyreğinden itibaren konularına ve ravilerine göre tasnif edilmiştir. Tasnifin altın çağı olan H. III. Asırda İmam Buhari Rasullullah'a (s.a.v.) ait sünnetin sahih olanlarını muhtasar bir şekilde tasnif etmiştir. Kur'an'dan sonra en güvenil

Halkımızın sahip olduğu dînî bilgileri, özellikle Hadis/Sünnnet bilgisi, bugün, konunun uzmanı pek çok kimse tarafından kritik edilmekte ve bu konuda bir takım yanlış öğrenme ve anlamaların olduğu tespit edilmektedir. Bu yanlış bilgiler ve anlamalar ise, toplumsal hayata farklı şekillerde yansımakta, dînî bir takım problemlerin doğmasına sebep olmaktadır. Ortaya çıkan problemin, şüphesiz en doğru bir şekilde çözülmesi gerekir. Ancak probleme gerçekçi bir çözüm getirebilmek için, her şeyden önce, problemin k