Alanlarında yetkin 28 yazarın kaleme aldığı 30 makaleden oluşan İslam Felsefes: Filozoflar ve Eserler, giriş niteliği taşıyan diğer metinlerden birkaç noktada ayrılıyor. İlkin, bu derlemenin özgün dertlerinden biri olarak, Grekçe felsefe dünyasıyla Arapça felsefe dünyasının terimler, kavramlar ve bunların alımlanışı üzerinden karşılaştırılmasına şahit oluyoruz. İkinci olarak, bu derleme 9.yüzyıldan 20 yüzyıla kadar, yani Kindî'den Allame Tabâtabâî ve Zeki Necib Mahmud'a kadar; Tanrı'nın bilgisinin kapsamınd

Nefse/Ruha dair inceleme aynı zamanda kişinin kendisi hakkında yaptığı bir konuşmadır. Tabiat alanındaki işleyişi inceleyerek anlamak isteyen insan elbette kendi ruhi yapısını da anlama istemiştir. Nefis diye bir şey var mıdır? Varsa nasıl temellendirilebilir? Nefis ya da ruh denilen şey bedensel fonksiyonların bir bileşkesi midir yoksa bedenden ayrı bir varlığa sahip midir? Ben derken bir kişinin kastettiği şey bedeni ve bu bedene ait bileşkeler midir yoksa bedenin haricindeki bir öz müdür? Bu nefsin beden

İbn Sînâ'nın büyük felsefî projesi Şifâ'nın, dokuz eserlik mantık bölümü, meşşâî geleneğe uygun bir şekilde Poetika-Şiir kitabı ile tamama ermektedir. Poetika'da Şifâ'daki alışıldık tarzın dışında bir İbn Sînâ karşımıza çıkmakta. Şifâ'nın diğer kitaplarındaki telif tarzından farklı bir şekilde burada 'telhis' denebilecek orta şerh türüne benzer bir özellik görülmekte. Biraz da bunu, Aristoteles'in Poetika'sının, Grek şiiri, kültürü, mitolojisi ve diline özel bir vukufiyeti gerektirmesi ve dolayısıyla eserin

Mevcutların İlkeleri olarak da adlandırılan es-Siyâsetü'l-Medeniyye, Fârâbî'nin felsefi sistemini ve bu sistemin Tanrı, evren ve insana ilişkin temel öğretilerini yansıtan kurucu ve kuşatıcı bir metindir. Sonraki yüzyıllarda irdelenip detaylandırılan zat-sıfat ilişkisi, âlemin yaratılışı, Tanrı'nın bilgisi, haşrin mahiyeti, vahiy ve nübüvvetin tahayyülle ilişkilendirilmesi ve nefsin bireyliği gibi derin felsefi-teolojik meselelerin birçoğu köklerini bu eserde bulur. Bu eserde bulduğumuz sistem sadece evreni

Erdemli Şehir, tam adıyla Erdemli Şehir Halkının Görüşlerinin İlkeleri, İslam felsefesinin kurucu filozofu olan Farabi'nin Tanrı, evren ve insana ilişkin gözden geçirilmiş son düşüncelerini içeren bir eserdir. Bu eserin İslam'da felsefî düşüncenin çerçevesini, problem alanlarını ve ana temayüllerini belirleyen kurucu bir metin olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla Erdemli Şehir Farabi'nin tesis ettiği şekli ile klasik İslam felsefesinin neredeyse bütün ilgi alanlarını ifade eden son derece önemli bir kitaptı

İslam düşüncesi ve özelde kelamın köşe taşlarından olan Fahreddîn er-Razî, gerek yazdığı eserler gerekse doğrudan ya da asırlara yayılan tesiri üzerinden dolaylı talebesi ve takipçisi olan isimler vasıtasıyla bir ekolün kaynağı ya da kurucusudur.Onun ilmî ve kelâmî kimliğinde Eş'arîlik büyük ölçüde belirleyici olmakla birlikte, sayıları yüzlerle ifade edilebilen eserlerinde benimsediği çizgi ve metot açısından süreç içerisinde kısmi farklılıklar da gözlenebilmektedir. el-İşare fî usûli'l-kelam, Razî'nin bu

Nicholas Rescher tarafından yazılan The Development of Arabic Logic adlı bu eser, 1964 yılında Pittsburgh Üniversitesi tarafından yayınlanmıştır. Yazar bu çalışmasında, mantığın İslam dünyasındaki târihî gelişimini özetleyen sistematik bir eser yazmak için yola çıkmış ve bunu başarmıştır. Eser iki bölümden oluşur. Birinci bölüm, Arap mantığının gelişimini detaylı bir şekilde inceler. Yazar, bu bölümde 800-1550 yılları arasında Arap mantığının geçirmiş olduğu farklı dönemleri ele almıştır. Bu bölüm altı kısm

Fârâbî, mantığa başlamak için gerekli olan hazırlık aşamasında, beş tümel ve aralarındaki ilişkilerin incelendiği Eisagoge bahislerini yeterli görmez; buna ek olarak lafız ve lafız türleri, tasdik çeşitleri, kıyas ve kıyasa dayalı sanatlar, mantık-gramer ilişkisi ve lafızların delaleti gibi birtakım konularla, önce-sonra, bizzat-bilaraz, küllî-şahsî gibi birtakım kavramların da öğrenciye tanıtılmasını öngören daha kapsamlı bir hazırlık eğitiminin gerekli olduğunu düşünür. Bu kitapta Farabi'nin bu konulara t

İlâhî Sıfatlara Dair Teviller İslam kelâm ve hadis ilminin en önemli konularından biri müteşâbih ayet ve hadislerin tenzih ilkesine uygun bir şekilde yorumlanmasıdır. Zira hadis ve ayetlerde yer alan muğlak ifadelerin anlaşılması dikkat isteyen bir konudur. Tarihi arka plana bakıldığı zaman bu tür rivâyetleri iptal eden ya da teşbih ve tecsime meyilli şekilde yorumlayan akımlar görülmektedir. Elinizdeki eser müteşâbih ayet ve hadisleri tenzih ilkesine uygun şekilde yorumlamaktadır. İlk bölümünde, Allah'ın s

1979 İran Devriminden bu yana siyasal İslam ya da İslamcılık gerek akademik camianın ve politika yapıcıların gerekse kamunun gündeminde yer almaktadır. Siyasal İslam'ın dönüşümünü, bunun hangi yön ve biçimi aldığını anlamaya çalışan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Elinizdeki kitap bu ihtiyaca cevap vermektedir. Kitapta Türkiye'den İran'a Endonezya'dan, Mısır'a kadar çoğunluğu Müslüman olan toplumlarda yetkin aktivistler ve akademisyenler tarafından kaleme alınmış İslamcı hareketin değişen söylemini ve pratiğ

Sufiler Kuran'ın batınından söz ederken bunun insan müdrikesindeki karşılığı demek olan 'anlam derecelerine' dikkati çekmek istediler. Bu dereceler insanın olgunlaşması ve ahlaklı bir varlık olarak gelişmesiyle irtibatlıydı. İnsan ahlaklı olduğu kadar anlam derecelerinde terakki edecek, gerçek insan haline gelecek, gerçek bir insan olmak ile Kuran'ı ve varlığı anlamak özdeşleşecekti. Bu itibarla ahlak Kuran'ın olduğu gibi varlığın mertebelerinde yolculuk etmenin de anahtarıdır. Elinizdeki kitap İbnü'l-Arab

Hakîm Tirmizî velâyet ve ilgili meseleleri sistematik şekilde ele alan ilk sûfîdir. Velâyet üzerinde ondan önce veya sonra her ne söylenirse söylensin Hakîm Tirmizî'nin önderliği inkâr edilemez. Alanın tartışmasız en büyük isimlerinden birisi olan İbnü'l-Arabî'nin velâyet bahsindeki baş referansı Tirmizî'dir. Onun en ünlü eseri Hatmü'l-velaye İbnü'l-Arabî'nin hatmü'l-velaye (velîliğin sonu) teorisine kaynaklık teşkil etmiştir. Bu eserde velîlik ile ilgili pek çok bahse yer verilirken aynı zamanda nübüvvetin

Sûfîler velâyet ile halifelik arasındaki irtibatı ele alırken halifeliği mânevî hükümdarlık şeklinde düşündüler. Allah'ın yeryüzündeki gerçek halifeleri velîlerdir. Allah, velîler vesilesiyle fiillerini icra eder. Hükümdarlığı izah ederken sûfîler velîleri; gavs, kutuplar, imamlar, bedeller (abdal), nakipler vs. olarak tasnif etmiş, her birinin görevinden söz etmiştir. Mânevî hükümdarlığın modeli meleklerdi. Hiç kuşkusuz âlemde gerçek ve tek mutasarrıf Allah'tır. Bununla birlikte Allah meleklerden ve onları

Aşk Risalesi, Fütûhât-ı Mekkiyye'nin en önemli kısımlarından birisidir. Belki de pek çok insanın İbnü'l-Arabî ve Fütûhât-ı Mekkiyye'ye yönelik ilgisinin ana sebebini teşkil edecek metinlerden birisi budur. Bu kitap Fütûhât-ı Mekkiyye'nin 8. cildinde bulunan 113-117. kısımlar ve 178-188. bölümleri içermektedir. Aşk Risalesi adıyla özel olarak yayınlanan bu eser, Fütühat-ı Mekkiyye'nin en önemli kısımlarından birisi olma hususiyetinin ötesinde, belki bütün tasavvuf ve düşünce tarihinde aşka dair yazılmış en ö

Sûfîler Allah'ı tanımak ile nefsi tanımak arasındaki irtibatı Kendini bilen Rabbini bildi. diye beyan edilen bir ilkeden(Hadis-i Şerif) çıkardılar. Tasavvuf, bilmek ile kemâl, olmak ve olgunluk arasındaki irtibatı dikkate alarak bilme sürecini nefsi terbiye süreciyle özdeşleştirdi. İnsan yetkinleştiği ölçüde kendini bilecek, varlıktaki yerini ve var oluş gayesini tanıyacak, bunu tanıdığı ölçüde Rabbine yaklaşacaktır. Bu yetkinleşme sürecinde insanın rehberi ise ilâhî isimlerdir. İlâhî isimler Allah hakkında

Elinizdeki eser İbnü'l Arabî'nin başyapıtı Fütûhât-ı Mekkiyye'nin 8. cildinde bulunan 107-108. kısımlar ve 162-167. bölümleri içermektedir. Bu bölüm Fütuhat-ı Mekkiyye'de kimyâ-i saâdet başlığıyla yer alır. Kimyâ-i saâdet, insanı saadete ve kemâle ulaştıran kimya, yani ahlâk ilmi demektir. Kimyanın popüler isimlendirmesi simyadır. Kimya veya simya madenlerdeki değişimi ve başkalaşmayı inceleyen ilmin adıdır. Bakırın altına dönüşmesi veya kurşunun altına dönüşmesinin imkânını bu ilim inceler. İbnü'l Arabî bu

İslamiyet Allah'a iman üzere kurulu bir dindir. Kuran-ı Kerim ve hadisler bütün Müslümanların sorumlu olduğu iman ilkelerini beyan etmiş olsa bile esas mesele Allah'a imandır ve öteki konular doğrudan veya dolaylı olmak üzere Allah'a imanın gereği sayılan hususlardır. Bu nedenle İslam Allah'a iman, o imanın gereği olarak da Allah'a kulluk ve kulluğun neticesi olarak O'nu tanımayı ifade eden geniş bir anlama sahiptir. Sufiler hakikate dikkatlerini vermiş, fakat hakikatin ancak şeriat üzerinden gidilen bir şe

Abdullah b. Abbas 'İnsanları ve cinleri bana ibadet etsinler diye yarattım.' mealindeki ayet-i kerimede geçen 'İbadet etsinler diye' ifadesini 'Beni bilsinler-tanısınlar' diye tefsir edince, Müslümanlar çok önemli bir bakış açısı kazandı. Bu bakış açısı ibadet ile marifet arasındaki ilişkiye dairdi. İbn Abbas bu yorumuna gerekçe olarak 'Tanımadan ibadet edilmez' diye gerekçe gösterdi. Sûfiler ibadet ile marifet, sonra marifet ile ilahi sevgi arasında irtibat kurarak ibadet üzerindeki konuşmaları artırdılar.

Bu kitapta İbnü'l-Arabî oruç ibadetinin Müslümanın hayatındaki yerini, Allah ile irtibatı bakımıdan ele alır. Oruçla ilgili hükümler, bu hükümlerin bâtınî anlamları ve orucun Allah hakkında insana kazandırdığı marifet bu kitabın ana fikrini oluşturur. Oruç insana, başta kendini tutmak eylemi olmak üzere Allah'ın her şeyden müstağni olduğunu anlamasını sağlayan (imsak), her şeyi var eden olduğunu öğreten bir ibadettir. Bu sayede insan oruç ile Allah'a yönelir (teveccüh) ve orucun sevabı bizzat Allah'ın kend

Tasavvuf, doğuşundan itibaren dikkatimizi insan ve insanın kemâli meselesine çekmiştir. Sûfilerin söz ve açıklamalarıyla birlikte kemâl ve insan terkibi günlük hayattaki kullanımdan soyutlanarak teknik bir ıstılah haline geldi ve Müslümanların arasında kullanılmaya başlandı. Belki sadece bu kavram üzerindeki değişimden İslam'daki nazari ve ameli düşüncenin seyri takip edilebilir. Önce ahlaki bir anlamla sınırlı olan kavram, zamanla daha derin ve metafizik bir muhteva kazanarak metafizik ilke anlamında yorum