Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yerel tarih üzerine yapılan araştırmalar bir hayli artmıştır. Konu aile tarihleri olunca mevcut durumda ulaşabileceğimiz en güçlü arşiv kaynağı olarak Nüfus Defterleri öne çıkmaktadır. Trabzon Eyaleti'ne bağlı olan sancak, kaza, nahiye, mahalle, köy ve yaylalarda 1835 senesinde nüfus sayımı uygulanmış, Kastamonu'dan Batum'a kadar olan bölgede toplam 203 adet defter tutularak nüfus sayımı tamamlanmıştır. Çalışma konumuzu teşkil eden Arhavi, Viçe (Fındıklı)

Ahmet Mithat Efendi ve Kemal Paşazade Sait Bey Arasında Cereyan Eden Bir Polemik Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendi'nin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazetec

Eşber isimli bu mazmun tarihi piyes Makedonya Kralı İskender´in Pencap Hükümdârı Eşber´le olan mücadelesini ve Eşber´in kız kardeşi Sumru ile olan aşkını ele alır. Hamid´in harp duyarlılığı ile savunmanın kudsiyetini birleştirdiği bu eser, devrinde bilhassa üslubu sebebi ile çok sevilmiştir. Sardanapal ise Asur tarihi ve inanışları çerçevesinde gelişen bir manzum oyundur. Hamid bu piyesinde devlet idarecileri hakkındaki görüşleri yanında kadınlar ve onların hakları hakkındaki düşüncelerini de belirtir. Eser

Abdülhak Hamid Tarhan, şöhretini şair olarak yapmış olmakla birlikte çok sayıda tiyatro eseri de yazmıştır. Hem tiyatromuzun gelişmesi hem de dünden bugüne fikir hayatımızı anlamak için Hamid´in tiyatro eserlerinin bilinmesi gerekir. Yeni yorumlar ve işlemelerle bu eselerin sahnelerimize tiyatro, müzikal, opera ve hatta bale olarak kazandırılması, bu eserleri XIX. yüzyıl son çeyreğinden itibaren basınımızda büyük yankılar yaptığı gibi yazarlarımızı da derinden etkilemiştir. Bugün Hamid unutulmuşsa bu onun s

Bütün bir Tanzimat ve Servet-i Fünun devirlerini ve hatta Meşrutiyet devrinin de ilk yıllarını eserleriyle dolduran Ahmet Mithat Efendi'nin birden çok sıfatı vardır: Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, tarihçi, ilahiyatçı, felsefeci... O, bütün bu alanlarda ciltler dolusu eseri bulunan, edebiyattan coğrafyaya, müzikten dinler tarihine hemen her konuda kalem oynatmış ve okuyucularını her alandan haberdar etmek isteyen bir gazeteci, bir ansiklopedisttir. Kendisiyle yaklaşık üç yıl süren bir dostluğu olan Ahmet

Toplum içinde insanlar var olmak için amansız bir yarış içinde. Helal ve haramın daha çok birbirine karıştığı, güçlünün güçsüzü ezdiği global dünyanın hayatı içindeyiz. Yemek alışkanlıklarımıza, aile ev ve iş düzenimize, toplum yaşayışımıza global iktisat ve ahlâk anlayışı hakim oldu. Hız bağımlısı olurken tahammülsüz olduk. Ferdin sıkıntıları ve rahatsızlıkları ilaç bağımlısı bir yapı getirdi. Bu ortamda Mustafa Kara Gönül Mektupları ile insanımızı kalp gözünü açarak gönül yolculuğuna çıkarmak istiyor.

Yüzbaşı Osman Nuri (Üsküdarlı Mehmet Rıfat Bey) Balkan Savaşı yıllarında Mesudiye zırh-lısı ikinci suvarisi olarak şahit olduklarını bu risalede ayrıntılarıyla, günü gününe kaydetmiş ve yayınlamıştır. Balkan Savaşı'nın pek ele alınmayan bir yönü olan deniz savaşlarının safhalarını günü günü-ne kaydeden yazar, büyük bir tarafsızlıkla donanmamızın ve mürettebatın eksiklerini, kusur-larını ve meziyetlerini ortaya koymuştur. Ayrıca, Avrupa basınını dikkatle takip ederek, bu sahada yazılan yazı ve kitapları cid

Tasavvuf kitâbiyatında, sûfî ıstılahlarını açıklayan eserler arasında Ta'arruf un büyük bir yeri vardır.Yalnız Kelâbâzî, tasavvuf ıstılahlarına girmeden önce, sûfî kavramına ve sûfîlerin iman (akâid) la ilgili konulardaki anlayış ve kabul edişlerine açıklık getirmeye çalışmakla, tasavvuf! eserlere yeni bir muhteva kazandırmıştır. Kelâbâzî'ye göre gerçek tasavvufla, bozulmaya yüz tutmuş tasavvufu ayırabilmek için, sûfîlerin akâidle ilgili anlayışlarını kavramak gerekmektedir. Sûfî kavramı üzerinde durulurken

Bugün İslam dünyası ve Osmanlı üzerinde tefekkür edenlerin modernleşme boyunca kabul edilen rükünler etrafında yaptıkları tahlil ve tenkitler; şüphesiz geriye doğru İslam dünyasının geçirmiş olduğu tecrübeyi esas almaktadır. Acil ve pratik olarak vasıflandırılan bu çözüm ve usulün aynı zamanda fayda fikri etrafında neşvünema bulması hem bu devrin klişelerini belirlemiş hem de geçmişin okunma ve kurgulanma biçimini tayin etmiştir. Son dönem Osmanlı düşüncesinde irade meselesinin ele alınış ürünlerinden hare

Ortadan çekilip kaybolan ahlak nizamı, hepimizin, hatta bugünkü hayat şartlarının her türlü maziye nazaran daha mükemmel olduğunu kendilerine bir teselli gibi kullanmaya özenenlerin bile, için için yaşattıkları bir kahrın, bir derdin, bir acının en ufak devasını elimizde bırakmadı. Hayatımızı çekilmez bir yük haline koyan bu ahlaki sefaletin ta içimizdeki müthiş manzarasını nasıl anlatalım: Sanki korkunç ve şerir bir varlık, perdenin arkasındaki o iğrenç yüzlü ifrit etrafa saldırıyor. Gayzımız, isyanımız, s

Edebiyattan müziğe, coğrafyadan dinler tarihine birçok alanda ciltler dolusu eser yazmış olan Ahmet Mithat Efendi, ölümünden sonra pek hatırlanmamıştır. Edebiyat tarihlerinde çoğunlukla 'önemini yitirmiş bir yazar' olarak bahsedilmiştir, fakat son yıllarda artan ilgi, onun, 'küllerinden doğduğunun' bir işaretidir. Birçok alanda eser vermiş olan Ahmet Mithat Efendi, vefatının 100. yılında Türk edebiyatı ve düşünce tarihi açısından kıymetini korumaktadır. Prof. Dr. Fazıl Gökçek'in muhtelif yazılarının bir ar

Son iki asırda Müslüman Toplumların Düşünür ve yöneticileri Batı karşısında yaşadıkları açmazlar ve ikilimlerde, kah teslimiyeti, kah sertliği (fikirde kökdendincilik, eylemde şiddet), kah da sentez adına, yaşaması nerede ise imkansız ucube fikir ve yazıları seçtiler. Halkla ve yöneticilere yol gösterecek meselelerini çözecek ulema ve düşünürler gündemdeki meseleleri çözemedi. Askeri alanda başlayan yenilgiler iktisadi ve sosyal hayatta da devam etti. Batının kurum ve düşünceleri Müslüman ülkeleri istila et

Batan bir dünya nizâmının enkazı üzerindeyiz. Yeni bir nizâm, ahlâkta, hukukta, sanatta, dinde ve devlette insanlığa dayanacak yeni temeller bulmak zarureti neslimizin zayıf omuzlarını şiddetle sarsıyor. Bugün milletlerin mesuliyet hissine zere kadar kıymet vermeyen sahipleri, âlimler ve sanatkârlar, eğitim ve siyaset adamları, mahkemelerin ve üniversitelerin en azametli başları, asırlardan beri elde edilmiş pek çok şeyleri, bilerek, bilmeyerek feda ettikten sonra, çehrelerini her yerde bir perde arkasında

Asım,Mehmet Akif´in sanatının önemli eseridir.Birinci Dünya savaşı sırasında Mehmet Akif´i temsil eden Hocazade´nin Fatih´in Sarıgüzel Mahallesi´ndeki evinde dostu ve babasının öğrencisi Köse İmam´la karşılıklı meydana gelen manzum bir diyalogdur.Eser aynı zamanda Asımı´ın neslinin Çanakkale´de gösterdiği direnişin destanıdır.

Aristo (Aristoteles), içinde bilgi ile bilme etkinliğinin geçtiği her alana katkıda bulunmuş, Batı ve Doğu düşüncelerini etkilemiş en mühim birkaç filozofdan birisidir. Yunan politik hayatını kavramada eşsiz olan Aristo döneminde, Yunan medeniyetinin klasik dönemi, bugün anladığımız manasıyla demokrasiden bir takım farklılıklara haiz olunması ve şehir-devletin kalıplarının dışına çıkılmaması gibi nedenlerden dolayı siyasal ve toplumsal manada erimeye yüz tutmuştu. Bu süreç içerisinde kaleme aldığı eseri Pol

Bu kitap, Prof. Dr. Mehmet Kaplanın Edebiyatımızın İçinden adlı eserinin genişletilmiş ikinci baskısına eklenmesi düşünülen yazılar ayrı bir kitap olarak okuyucuya sunulması kararıyla oluşmuştur. Böylece Edebiyatımızın İçindenin bir devamı sayılacak Edebiyatımızın Bahçesinde Dolaşırken ortaya çıktı. Elinizdeki bu kitapta Prof. Dr. Mehmet Kaplanın 1941-1985 yılları arasında yazdığı edebî yazılardan elli altı tanesi bir araya getirilmiştir. Bu kitaptaki yazıları, metin tahlilleri, edebî ve fikrî eserlerin tah

Tamamı on şiirden meydana gelen Hatıralar´daki şiirlerden dördü,bazı ayet ve hadislerin manzum yorumudur ve bu yönüyle safahat´ın üçüncü kitabı olan Hakkın Sesleri´ndeki şiirlere benzer.Kitaptaki en önemli ve bir bakıma kitaba adını veren şiirBerlin Hatıralarıdırdır.Şairin Birinci Dünya Savaşı sırasında yaptığı Berlin seyahatinin İzlenimlrini yansıtan bu şiir,onun islam dünyası ile batı´yı gözlemlerine dayanarak karşılaştırmış olması dolayısıyla önemlidir.

İslam kültür ve medeniyet tarihinin ana alanlarından bir olan Tasavvuf tarihi ile ilgili araştırmalar yeni ise de bu kültürün unsurlarını bize aktaran kaynak eserlerin kaleme alınması çok eskidir. İslamın ilk yüzyıllarında daha çok tasavvuf terimlerine açıklık getirmek isteyen eserlere, X. yüzyıldan sonra tabakât/biyografi yazma boyutu ilave edilmiştir. XII. yüzyıldan sonra tarikatların sahneye çıkmasıyla birlikte yaygınlık kazanan tasavvufî hayat ve müesseseler, vakıfların da desteğiyle sosyal hayattaki te

Kitapta, Hz. Peygamberin ve hulefa-i râşidîn´in her biri tarihi değere sahip siyasî içerikli konuşmalarından oluştrulmuş bir derlemedir. Bu konuşmalar, belirli konularla ilgilidir ve seçmece yapılarak derlenmiştir. Esere Asr-ı Saadette Siyasî Konuşmalar adını vermemizin sebebi, İslam tarihinin bu özellikleri taşıyan ilk siyasî konuşmaları oluşlarından dolayıdır. Bu ilk oluş, yalnızca İsâm tarihinin ilk ve erken dönemine ait bulunmalarından kaynaklanmaz. Bunun yanısıra pekçoğu anıtsal niteliktedir ve bütün İ

İbn Haldun, kısa adı el-İber olan dünya tarihine dair kitabına yazdığı Mukaddime´siyle, dünya sosyal bilim tarihine çok ilginç teoriler ve kavramlar kazandırmış bir yazardır. Onun başka bir ilginç yanı, İslâm kültür mirasında örneği çok görülmeyen otobiyografi ve hatırat yazarlığıdır. Dünya siyaset ve sosyal bilim tarihinin yetiştirdiği ender ve çok dikkate değer kişilerden biri olan İbn Haldun´un bizzat kendi kaleminden öğrendiğimiz hayatı, hatıraları kuşkusuz çok ilgi çekici olmalıdır. Onun teori ve kavra