Batı, birey ve burjuvaların vatanı; Doğu, cemaat ve zenginlerin. Batı burjuvazisi, cemaat halinde sindiremediği insanları kendisi gibi bireyleştirerek ehlileştirmiş. Doğu, bireyleşemeyen zenginlerinin burjuvalaşmasını hayal edip durmuş. Bu süreçte kendilerine özgü bir sentez kurabilen tek millet: Japonlar. Hem cemaatleşmeyi sürdürmüşler, hem bireyleşme ve burjuvalaşmayı. Maliyetine katlanarak, pek tabiî. Diğer bütün toplumlar için sonuçsuz bir temrin olmuş bu süreç: Batıya uyanlar da kaybetmiş, uymayanlar da. Belki hem uymak, hem uymamak gerekiyor. Ama nasıl?