Ölü Canlar, Gogol´un en önemli eseridir. Rusya´da var olan toprak düzeninin ve Rus toplumsal hayatının değerlendirildiği en önemli eserlerin başında yer alır. Eleştiri dozu hayli yüksek, mizahi yönü baskındır. Ölü Canlar, çeşitli toplumsal tiplerin sınıfsal aidiyetleriyle incelendiği bir karakter romanı olduğu kadar, maddi değerlerin insan üzerindeki etkilerini göstermesi amacıyla mekan ve eşya tasvirlerine de yoğun yer vermiştir.

Nasreddin Hoca´yı ve fıkralarını doğru anlayabilmek için onun kişilik yapısının bilinmesinde fayda vardır. Hoca, tatlı dilli, güler yüzlü, hoşgörülü, herkese önce insan olarak değer veren ve ona göre davranan birisidir. Toplumsal ilişkilerinde ve diyaloglarında çok başarılıdır. Kişisel ve toplumsal eleştirilerini kimseyi kırıp incitmeden yapar. Halk da onu bu yüzde çok sevmiş ve kendinden saymış, o devirde yaşanan haksızlıklar karşısında onu kendi sözcüsü kabul etmiştir. Hoca, bir toplum eğitimcisidir.