Tanrı'nın özgürlüğüne ilişkin bir çalışmanın güçlükler içerdiği aşikardır. Bunlardan birisi, özgürlüğün tam olarak ne olduğuna ilişkin efradını cami' eğyarını mani' bir tanımın olmamasıdır. Her ne kadar özgürlük iki seçenek arasında bir tercihte bulunmak olarak anlaşılsa da, insanın karakteri, fiile ilişkin bilgisi, sosyal, ahlaki ve fiziki etkenler, insanın neyi tercih edeceğini etkilemekte ve bir anlamda insanın fiillerinin ortaya çıkışında doğrudan ya da dolaylı şekilde bir rol oynamaktadır. Söz konusu d

İnsanın bireysel anlamda yetkinleşmesi ve toplumsal düzenin inşasında dinî inancın ve ahlakın son derece önemli olduğu bilinmektedir. Bu iki alanın otonom yapılar oldukları şeklinde bazı yaklaşımlar bulunmakla birlikte, genel eğilim onların insan hayatında çoğu zaman kesişen bir yapı arz ettiği yönündedir. Bu konuya ilişkin yaklaşımlar, teolojik ve felsefi anlayışların belirlenmesinde temel bir nirengi noktasıdır. Din-ahlak ilişkisinin statüsünün belirlenmesine dair yapılan tartışmaların kökeni çok eski dö

Din dili, epifenomenler diye nitelenemeyen ve doğal fenomenlere paralel olan fenomenlerin, gündelik dilin bütün formlarıyla anlatılmasından başka bir şey değildir. Kısaca söylersek, dinî olgulara ilişkin, mantığımızın ilkelerinin paraleli olan ilkelerle yapılan çıkarımların denetlenmesine, dinî sözcelerin biçimselleştirilmesine izin veren bir paralel mantık olduğunu düşünebiliriz. Elinizdeki bu çalışma işte böyle bir paralel mantık uygulamasıdır; daha doğrusu arayışıdır.

Cabir b. Hayyan'ın Tanımlar Kitabı, diğer tanım kitaplarından biraz daha farklı bir mahiyete sahip görünmektedir. Bu da Cabir b. Hayyan'ın kimya sahasına olan özel ilgisi sebebiyledir. Bu nedenle Cabir'in ele aldığı tanımlarda Kimya ilmine dair vukufiyeti, ağırlığını hissettirmektedir. Özellikle madenler ilmi Tanımlar Kitabı'nın önemli bir kısmını oluşturur. Cabir, madenlerle ilgili yaptığı tanımlarda madenlerin dönüşümleri ve değişimleri üzerinde yoğunlaşır.

Din dilinin anlamına yönelik olarak ortaya konacak her tür açıklama, tabiatı gereği sınırlı olan dilin belki de asla üstesinden gelemeyeceği bir sorun olmaya devam edecektir. Fakat bu demek değildir ki din dilinin açıklanmasına dair söylenebilecek her söz anlamsızdır. İnsan, yaratıldığı günden beri Yaratanı hakkında bilgi edinme çabası içinde olmuştur. Ona bir şekilde seslenme ihtiyacı duymuş ve onunla bir şekilde iletişim kurmaya çalışmıştır. Bu nedenle insanın, din dilini anlamaya ve anlamlandırmaya yönel

Bu çalışmada özellikle son yüzyılın insanının çokça meşgul olduğu Hayatın anlamı nedir? sorusunun analizi yapılmaya çalışılacak, ne tür cevaplar verilebileceği değerlendirilecektir. Bazı dinler tarihçilerinin ifade ettikleri gibi, bütün yaşam felsefeleri, metafizikler, ideolojiler, dünya görüşleri ve dinî düşünceler Ben niçin buradayım? sorusuna bir cevap verme çabasında olmuştur. Dolayısıyla, anlam sorunu söz konusu olduğunda din ve Tanrı inancı kaçınılmaz olarak konunun odak noktasında yer alacaktır. Tanr

Daha ilk çağlarda, özellikle Aristoteles felsefesinde önemli bir yer işgal eden nedensellik problemi İslâm dünyasında filozoflarla kelâmcıları karşı karşıya getirmiş ve Gazâlî'nin tartıştığı önemli meselelerden biri olarak ortaya çıkmıştır. Düşünce tarihinin ilk dönemlerinden itibaren evrendeki düzenin değişmez bir yasalılığa tabi olduğu düşüncesi büyük ölçüde kabul görüyordu. Ancak teistik dinlerin tanrı tasavvuru onlar için söz konusu olmadığından, Tanrı-âlem ilişkisi söz konusu olduğunda onların bu anlay

Kötülükler din mensupları ve teistler için mutlaka izah edilmesi gereken fenomenlerdir; çünkü teist bu dünyanın Tanrı tarafından yaratıldığını ve O'nun sonsuz iyilik, bilgi ve kudret sahibi olduğunu iddia etmektedir. Ancak diğer taraftan değişik türden kötü ve acı verici durumların varlığı da ortadır. Mutlak bilgisi sahibi ve mutlak iyi olan Tanrı'nın bu kötülüklere izin vermesi makul müdür? sorusu teistlerin kaynağı olan, yani sorunun sorulmasına yol açan olay ve olgular son derece can yakıcı ve bütün insa

Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, İslam Felsefesi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mevlüt Uyanık Kitab 4 bölüm ve bir Ekten oluşuyor. Felsefeyi hakikate ulaşma yolculuğunda yanlışa evet demeden bir hayat tarzı sürdürmeye çalışmanın ifadesi olarak gören Uyanık kitabında güncel sorunlara tarihsel temellere sahip olan ve doğrudan günümüz insanına hitap eden çözüm önerileri geliştirilmeye çalışıyor. Uyanık özellikle yakın dönemde yaşanan bireysel ve kolektif hak ihlal

Düşünce tarihine bakıldığında din felsefesi yapmanın farklı dinamiklerinden söz edilebilir. Bunlardan biri de, kuşkusuz, bir örneğini Mevlanada gördüğümüz aşk dinamiğidir. Okuyucu, bu eserde, rubaileri ışığında, bir yandan Mevlana2nın aşka atıfla din felsefesi yapışındaki özgünlüğü, öte yandan yine aşkı öne çıkararak dini ve felsefi sorun ve çözümlerine kazandırdığı estetik boyutu fizik ve metafizik bağlamlar içinde yakalama olanağı bulacaktır.

Ahlak ilmi, beşeriyetin hakiki yolunu belirleyen, diğer bir ifadeyle insan ruhunun yetilerini olması gereken gerçek değerine ve mükemmelliğe sevkeden ilkelerden bahseder. İnsandan başka varlıkların ve yaratılmışların hiçbiri yaratılış gayesinden haberdar değildir. Bundan dolayı ahlak ilmi evrenseldir; yani kanunları, kuralları bütün insanlığı kapsar, milletlere ve mezheplere göre değişmez. Bundan anlaşıldığına göre bu ilmin konusu insanlığın ahlakıdır.

Hangi türden olursa olsun bilgi ve bilim insana özgü bir faaliyettir. Şüphe de tıpkı bilmek eyleminde olduğu gibi spekülatif seviyede ortaya konan insana ait bir eylemdir. Her iki eylem de birbirleriyle çok yakın ilişki içerisindedir. Hatta öyledir ki, biri olmadan diğeri olamaz. Yeni ilişki çift yönlüdür. Yunan akıl hamaliyetliğinden devşirilen günümüz Batı dünyası merkezli felsefe, hikmetin beşeri plana laik, taraflı indirgemeci bir şekilde çekilip kurulan maddi yer medeniyetinin spekülatif motorudur. Bu

Günümüz modern insanı, ileri teknoloji aletleriyle örülü çevresinde, büyük metropollerin karmaşık sanallığında yaşamaktadır. Bilim ve teknoloji bize evrenin başlangıç konuşullarını bildirirken veya evrenin derinliklerindeki kozmik sistemlerin nitelikleri hakkında bilgi verirken, insanın gerçek evren yerine sanal dünyaya olan aidiyeti artarak devam etmektedir. Modern toplumlarda yükselerek ortaya çıkan psikolojik bozukluklar ve intihar vakaları, hayatımızın anlamının ve değerlerinin ne olduğu sorusunu bize s

İslâm felsefesi, gerek İslâm medeniyetinin ayrılmaz bir parçası olarak gerekse Batı felsefesinin gelişmesinde bir basamağı oluşturması bakımından evrensel kültür içinde önemli bir yer tutar. Etienne Gilsonun deyimiyle, İslâm felsefesi bilinmeyince Orta Çağ felsefesi, Orta Çağ felsefesi bilinmeyince de felsefe bilinemez. İslâm filozoflarının ortaya koyduğu özgün görüşler, Orta Çağ Hıristiyan felsefesi ve Yeni Çağ felsefesi başta olmak üzere birçok felsefeye derinden etki etmiştir. Çağdaş İslâm felsefecileri

İslâm felsefesinde Meşşâî Okulun en önde gelen filozofu olan ve İslâm dünyasında eş-Şeyhür-Reîs, Batıda da Avicenna olarak tanınan İbn Sînâ felsefesinde metafizik büyük önem arz etmektedir. Kendinden öncekilere oranla daha açık ve daha metodik olan İbn Sînâ sisteminde metafiziği bir yönden aldığı İslâmî kültür doğrultusunda açıklarken, diğer yandan, birincisini bastıran felsefî kültürde Fârâbînin şerhiyle nüfuz edebildiği Aristo metafiziği ağır basar. Özellikle nefsin veya ruhun varlığı ve cevherliliği husu