Gazzâlî'nin Mişkâtü'l-envâr'ı, onun, temelde, kelâm, felsefe ve tasavvuf çerçevesinde geçen entelektüel serüveninin en dikkate çekici ve son ürünlerinden birisidir. Bir dostunun, ?Allah göklerin ve yeryüzünün nurudur (en-Nûr 24/35) âyetindeki sembolik anlatıma dair sorusu üzerine bu eseri kaleme alan Gazzâlî, sadece bir te'vil teorisi ortaya koymamakta, bize epistemolojik ve psikolojik verilerle temellendirilmiş bir ontoloji teorisi sunmaktadır. ?Nur kavramı bağlamında geliştirdiği ve Tehâfütü'l-felâsife ba

Geniş bir zaman-mekân kesitinde vücut bulan Osmanlı felsefesi, genel olarak felsefenin özelde ise İslâm felsefesinin en seçkin tezahürlerinden biridir. Kendinden önceki etkin felsefe geleneklerinin son derece yaratıcı ve özgün sentezlerini içeren bu felsefe, tevarüs ettiği felsefî imkânları en üst seviyede gerçekleştiren eşsiz bir entelektüel birikimi ifade eder. Bununla birlikte bu birikim, çok katmanlı karmaşık bir yapının etkisiyle henüz gereken ilgiyi görebilmiş değildir. Kronolojik bir sıra içerisinde,

Gazâlî, İslâm düşünce tarihinin en dikkat çekici isimlerinden birisidir. Onun kelâm, felsefe, tasavvuf ve fıkıh gibi disiplinlerin tarihinde bir dönüm noktası teşkil ettiği, hatta eserleriyle İslam toplumlarının dini algılayış ve yaşayışlarında da derin izler bıraktığı, bilinen bir gerçektir. Etkileyici hayat hikâyesiyle o, zihinlere, ömrü boyunca hakikatin peşinde koşmaktan vazgeçmeyen bir entelektüel, tarih boyunca filozoflara yöneltilmiş en derinlikli eleştiriyi kaleme almış bir kelâmcı, dinî ilimlere di

İslâm düşüncesi literatüründe vahiy ile aydınlanan aklın din-felsefe ilişkisi bağlamında felsefeye yönelttiği eleştiriler yanında probleme getirdiği açılımlarla Doğu ve Batıda haklı bir şöhrete sahip olan Gazzâlînin Tehâfütül-felâsifesi klasiklerimiz arasında müstesna yerini bugün de korumaktadır. O, bu eserinde Meşşâî metafiziğe ve Yeni-Eflâtuncu sudûr teorisine yönelttiği esaslı eleştirilerle, felsefenin dine alternatif olamayacağını ve hakikati temsil edemeyeceğini göstermeye çalışmıştır. Tehâfütül-fel

İslâm Mantık Tarihi adıyla yayına hazırlanan elinizdeki derleme, alana yönelik küçük bir katkı olması amacıyla, Cambridge Üniversitesi öğretim üyesi Tony Street'in İslâm mantık teorilerine dair yazılarından oluşturulmuştur. Derlemenin ilk yazısı, 750-1350 tarihleri arasında meşşâî gelenek içerisinde kaleme alınan Arapça mantık eserlerine dayanarak bir İslâm mantık tarihi sunmakta, özellikle de mantıkla ilgili en ilgi çekici görüşlerin ortaya atıldığı İbn Sînâ sonrası mantıkçıların görüşleri üzerinde durmakt

Elinizdeki eserin asıl amacı, insanı incelemek, onun varlığına ve özüne ilişkin temel sorunlara kapsamlı bir izah getirmek, diğer bir deyişle insanın anlamına dair kuşatıcı bir yaklaşım ve açıklamada bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, burada insan, modern dönemlerde kendini gösteren parçacı ve indirgeyici yönelimlerin aksine, ontolojik bütünlük içerisinde ele alınmaktadır. Zira bu çalışmanın temel iddialarından biri, insanın anlamının ancak varlığın anlamının kavramasıyla birlikte ortaya çıkacağı şeklinded

İslâm felsefesinin mahiyet ve muhtevasını doğru bir şekilde anlayıp düşünce tarihi içinde işgal ettiği yeri nesnel ölçütlerle tespit etmenin en verimli yollarından birisi, bu felsefî geleneğin kilit kavramları hakkında mukayeseli çalışmalar yapmaktır. Ancak bu mukayese denemelerinin sağlıklı sonuç vermesi için özgünlük-taklit ikileminin baskısından kurtulmak gerekmektedir. Gerek İslâm felsefesinin kendi içindeki farklı yaklaşımlar ve gerekse felsefî gelenekle İslâm düşüncesinin diğer boyutları (özellikle ke

Robert Wisnovsky'nin, özgün adı Avicenna's Metaphysics in Context olan ve müellifin de tavsiyesiyle İbn Sînâ Metafiziği: Kaynakları ve Gelişimi başlığıyla tercüme edilen bu eseri, İbn Sînâ metafiziğini kendisine özgü bağlamına yerleştirerek değerlendirme yönünde önemli bir adım olma iddiasındadır. Bunu yaparken Wisnovsky, indirgemeci yaklaşıma olduğu kadar incelenen filozofun bütün görüşlerinin özgün ve yeni olduğu şeklindeki tutumu ifade eden kendi adlandırmasıyla öncü bulma yaklaşımına da mesafeli durmakt

İBN SÎNÂ, sadece İslâm medeniyetinin değil, tüm zamanların en büyük zekâlarından birisidir. Âlem ve insana dair bütüncül bir resim ortaya koyan felsefî sistemi, hem muhteva hem de yöntem açısından İslâm felsefesinin zirvesini teşkil etmektedir. Bu felsefî sistem İslâm dünyasında olduğu kadar Batıda da uzun süre etkinliğini sürdürmüştür. İslâm dünyasında 18. yüzyıla kadar devam eden İbn Sînâcı felsefe geleneği ile Batıda ortaya çıkan Latin İbn Sînâcılığı bunun en açık göstergesidir. İbn Sînânın Mirası, İsl

İslâm felsefe geleneğinde kurucu bir role sahip olan Fârâbî (ö. 339/950), felsefenin neredeyse bütün alanlarında özgün ve yaratıcı ürünler ortaya koymuş eşsiz filozoflardan biridir. Sayısı 100’ü aşan eserlerinin büyük bölümü mantığa dair olup İslâm dünyasında asıl mantık çalışmaları onunla başlamıştır. En büyük başarısı mantık sahasında kendini gösterdiği için Aristoteles’ten sonra “İkinci Muallim” (Mu‘allim-i Sânî) unvanı ile anılmıştır. Felsefî inşa sürecinde doğru ve kesin bilgi veren ve felsefenin ideal