İlimlerin tasnifi, âlemdeki varlık hiyerarşisi bağlamında bilgi, ahlâk, mutluluk teorileriyle ilgili bir konudur. İslam düşüncesinde kapsamlı bir ilim tasnifi İhsâ'u'l-ulûm adlı eseriyle ilk önce Fârâbî'de görülür. Akıl gücü esas alınarak inşa edilen varlığa dair bilgi anlayışında ulaşılmak istenen hedef, eşyanın hakikatine dair tahkik edilmiş bilgiye ulaşmaktır. İlimleri daha çok kalp/keşf merkezli olarak tasnife çalışan Gazzâlî'de dinî bilginin önceliği ve ilimlere ahlâkî bir temel kurma düşüncesi bariz ş

Bu mektupların yazarı Mulay el-Arabî ed-Darkavî, 13. Yüzyılda, Şeyh Ebul-Hasan eş-Şâzilînin kurduğu Şâziliyyenin Fas kolu olan Darkavî tarikatının kurucusudur. Fas, Cezayir ve diğer Kuzey Afrika ülkelerinde tasavvufun gelişmesini sağlamıştır. Mulay el-Arabînin bazı müridleri sonradan şeyh oldular ve yeni kollara kendi adlarını verdiler. Medeniyyenin kurucusu olan Şeyh Muhammed Zafir el-Medenî bunlardan biridir. Türkiyede kayda değer bir etkisi olan el-Medenînin oğlunun, Sultan II. Abdülhamidin de şeyhi oldu

Kültür tarihimizin hemen her dalında bir dönüm noktası ve geniş anlamda bir kültürel değişme dönemi olarak nitelenen Tanzimat, Türkiye'ye laiklik anlayışının girmesi ve Modern Türkiye'nin laik temellerin oluşmasında etkin bir role sahiptir. Bu durumda Tanzimat Dönemi, Türkiye'de din-Devlet ilişkisi açısından bugün gelinen noktayı siyasî ve sosyolojik düzlemde anlayabilmek ve izah edebilmek için önemli bir dönemeç olarak önümüzde durmaktadır. Türkiye'nin Laikleşme Serüveninde Tanzimat bu dönemeci anlama çaba

Hallâc-ı Mansûr, Bâyezîd-i Bistâmî, Ebu'l-Hasan el-Harak?nî, Ebû Sa?îd Ebu'l-Hayr ve Ahmed Gazzâlî gibi âriflerin söz ve görüşleriyle şekillenen ?Horasan tasavvuf mektebinin önemli özelliği, insanın Allah ve âlemle olan ilişkisini daha çok aşk, vecd, cezbe, cefâ, mihnet, fenâ vb. kavramlarla ifade etmesidir. İlâhî aşkın, geride başka hiçbir şey bırakmayacak şekilde sûfîyi eritip tüketmesi, vecdin tesirine girmiş ruhların fenâ' hâlinde ?birde kaybolmaları, ma?rifetin dilin ifade imkânına sığmayan yapısı ve d

İslâm düşünce geleneğini bütüncül bir tarzda anlamaya yönelik yayınlar, tarihî birikime yönelik basite indirgenmiş genellemeci kritiklerin etkisi karşısında teorik yetersizliği aşmaya yardımcı olacaktır. Pakistanlı ünlü ilim adamı ve filozof Mian Muhammed Şerifin derlediği bu eser, İslâm düşünce tarihi ile ilgili olarak oryantalistlerce yayınlanmış eserler karşısında geleneği yeniden yorumlama arayışlarının ciddi bir misalini teşkil etmektedir. Bölüm yazarlarının büyük kısmının inceledikleri akım ve şahsi

Mevlânâ, Mesnevînin Kurân-ı Kerimin açıklaması olduğunu belirtmektedir. Bu ifade, hem Mesnevînin ilk ve en önemli kaynağının Kurân-ı Kerim olduğuna, hem de onun bir tefsir mahiyetini taşıdığına işaret etmektedir. Esasen onun bir tefsir olduğu muhtevâsından bellidir. Nitekim Mesnevîde bir kısmı konu başlığı olmak üzere pek çok ayetin açıklaması yer almaktadır. Kitapta hem Kurânın ana konuları hakkında doyurucu özet bilgi sunulmakta; hem de Mesnevîde o konulara dair yorumların yanı sıra, ayet olduğu açıkça be

Emir Abdülkadir b. Muhyiddin el-Cezâirî el-Hasenî, 19. yüzyılda yaşamış önemli bir komutan ve devlet adamı, bir sûfî ve mütefekkirdir. Fransızlara karşı cihad ve direniş hareketinin liderliğini üstlenmiş ve on beş yıl kadar süren mücâdele hayatında kırk kadar muhârebeye komuta etmiştir. Yine bu süreçte bağımsız bir devlet kurmuş, ancak gerekli iç ve dış desteği göremediği için daha fazla direnemeyip Fransızlara teslim olmak zorunda kalmıştır. Kâdirî bir ailede yetişmiş; daha gençlik yıllarından itiba

Bu kitapta, trajik ölümüne kadar Temple Üniversitesi Din Bölümünde profesörlük yapan İsmail R. el-Fârûkînin yirmi yılı aşkın bir süre zarfında kaleme aldığı, esasen İslâm ve diğer dinleri (özellikle Hıristiyanlık ve Yahudilik) konu edinen yazıları yer almaktadır. Kitap, Fârûkînin karşılaştırmalı dinler çalışması alanındaki katkılarından iyi bir kesit oluşturmakta ve İslâm ile Hıristiyanlık ve Yahudilik, Müslümanlar ile gayri Müslimler ve misyonerlik ile davet arasındaki benzerlik ve farklılıklar gibi dinle

Tuhfe kelimesi, hediye manasına gelmekle beraber kullanımı itibariyle ahlâka ve nasihata dair konuları ihtivâ eden bir yazım türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu eserler, halktan kimselere de yazılabildiği gibi daha çok devlet adamları için kaleme alınmıştır. Bursevî'nin bu kitap içinde yer alan Tuhfe-i Ömeriyye'si Şam dönüşü derviş Ömer Nevâlî isimli bir zata hediye edilmek üzere, Tuhfe-i Vesimiyye'si kendisine yöneltilen bir takım soruları cevaplamak niyeti ile, Tuhfe-i Aliyye'si ise ilâhi bir vâridât se

İslâmî bâtınî veya gizli ilimlerin ilk ve en çok bilinen billurlaşması kuşkusuz tasavvuftur. Tasavvuf, siyasî önerilerden evliyaların hayatlarına, ahlâkî savlardan şiire, kıssalar ve mektuplardan diğer çeşitli konularla birlikte İslâm metafiziği, kozmolojisi, psikolojisi ve eskatologyası hakkındaki didaktik eserlere kadar uzanan engin ve zengin bir literatür üretmiştir. Allâme Tabatabaî?nin şifahî derslerinin bir metni olan elinizdeki bu eser, manevî yolun mertebelerinin tartışıldığı ve bu yolun sonunda ihs

Katib Çelebi´nin Keşfü´z-Zunun´da kaydettiği bin üç yüzden fazla tarih kitabı, Müslümanların bu ilmi nekadar ileri götürdüklerini göstermesine karşın, tarih düşüncesi ve usulüne dair çok az şey yazılmış görünmektedir. Bu konuda eser ortaya koyan başlıca isimler şunlardır: İbnün´n-Nedim, İbn Haldun, Kafiyeci, Sehavi, Suyuti, Katib Çelebi, Taşköprüzade Ahmed Efendi, M. Şemseddin Günaltay, Fuat Sezgin, Abdülaziz ed-Duri. Bu eserde, bu isimlerden dördü, İbn Haldun, Kafiyeci, Sehavi ve Suyuti üzerinde durulmuş,

Tasavvuftaki herhangi bir yolun gelişimi ya da tarihi hakkında genel bir şeyler söylemek görece basit bir iş olsa da, bir kere yolun kendisini tartışmaya başladığımızda anlatıların, hikayelerin hiçbirisi tek başına yeterli olmayacaktır. Rumi?nin söylediği gibi vakit aşk üstüne yazmaya geldiğinde kalem kırılır, kağıt yırtılır. Diğer bütün manevi konularda olduğu gibi tasavvuf da ancak yaşanarak içine girildiğinde anlaşılabilecek niteliktedir. Özet olarak denilebilir ki; tasavvuf aşk vasıtasıyla kalpten Allah

Hindistan da ashâb ve tabiûn neslinden başlayan ihlaslı ve bereketli İslâmî tebliğ hareketi, günümüze kadar devam edegelmiştir. Türkiye de az eğitimli olanlar bir tarafa, üniversite mezunlarının, hatta aydınların bile ekserisi Hint alt kıtası müslümanları hakkında fazla bilgi sahibi olmadıkları gibi, Dost ve kardeş ülke dediğimiz ve gerçekten de öyle olan Pakistan ın bile tarihi, coğrafi, siyasi ve kültürel durumu hakkında yeterli bilgi yoktur. Bu çalışma, Türk aydınlarının ekserisi için meçhul olan Hint al