Ebû Mansûr el-Mâtürîdî, ismiyle anılan itikâdî bir mezhebin imamı ve Te'vîlâtü'l-Kur'ân adlı eserin sahibi bir âlimdir. O ve eseri çeşitli yönleriyle günümüz akademik çalışmalarına konu olmuştur. Bu çalışma, Mâtürîdî'nin tefsir-te'vîl ayrımını ve asli itibariyle bu ayrımın neyi amaçladığını görmek adına hazırlandı. İlk bölüm, Mâtürîdî'yi tefsir-te'vîl ayrımına sevk eden ortamı analiz ediyor. İkinci bölüm Mâtürîdî öncesi tefsir-te'vîl ayrımını hatırlatan bazı tanımları ve Mâtürîdî'nin tefsir-te'vîl

Fâtıma bir gece rüyasında evini keskin ve parlak bir ışığın doldurduğunu gördü. Kâbe'nin etrafındaki tepeler Kâbe'ye secde ediyorlardı. Fâtıma'nın eline dört kılıç verildi. Bunları elinde tutamadı, düştü dağıldılar. Biri suya düştü, biri göklere yükseldi gözlerden yitti, biri düşerken kırıldı, biri aslan oldu dağlara doğru koştu. Dağlara yönelen aslanın önünde ne varsa ondan kaçtı, kimse yaklaşamadı. Sevgili karşısına çıkınca durdu, onu yakaladı. Aslan munisleşti, başını önüne eğdi, ayaklarına sürdü, âdeta

Bir kapı aralandı, bir kör düğüm çözüldü. Işık ışığa ulanınca yol birden aydınlandı. Güce güç eklenince yürüyüş daha da kolaylaştı. Ses sese bağlanınca aşk ateşi harlandı. Güce güç eklenince moraller yükseldi. Kutlu yola girenin yeni bir adı olur. Eskiler çaput gibi bir yana atılır, yola terk edilir, kendi hâline bırakılır. Sevgili, bu yeni yol arkadaşına: Faruk dedi, Ömer Faruk. Çehâr yâr-ı güzin'in ikinci yaprağındayız. Ali Haydar Haksal, Sevgili'nin Yol Arkadaşı Hz. Ebû Bekir'den sonra Hz. Ömer'in hay

Bilhassa on dokuzuncu asırda İslâm âlemine bir kâbus gibi çöken emperyalizm, doğrudan İslâm'a yönelik saldırıları da besledi ve himaye etti. Bu süreçte bir keşif kolu işlevi yüklenen oryantalizm, işi Kur'ân'a ve Sünnete dair şüpheler uyandırmaya kadar götürdü. Oryantalistlerin hadis hakkındaki birçok çalışması, bu şüpheler üstüne kuruludur. Ve özellikle Goldziher ile Schacht, tüm hadislere uydurma diyecek kadar ileri gitmiş; ama ne yazık ki, bu iddialarına İslâm dünyasında bile taraftar bulabilmişlerdir.

Kader, dinin anlaşılması en zor konularından birisidir. Çünkü kaderin yasası yoktur. Yasası olsaydı kaderle ilgili her şeyi çok açık, seçik anlardık. Kaderi doğru anlamak önemlidir. Çünkü kader anlayışı zihin yapımızı etkiler. Günlük yaşamımızda, olaylara bakış açısında, her şey kader demekle hiçbir şey kader değildir demek arasında çok ciddi farklar olacaktır. Hiç şüphesiz ki kadar, farkında olalım veya olmayalım, yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Bu bakımdan günlük yaşamımızda kaderle bağlantı kurulabile

İnsan her anlamda daralır, bunalır, yokluğa mahkûm ve bazen de varlığa mahkûm yaşar. Kişi, eşyaların ve etrafındaki insanların çokluğuyla övünür. Bu, en derin kuyulardan biridir ki bunun içinden sadece vererek ve azaltarak yüzeye çıkılabilir. İnsan, üstüne koyduklarıyla ezilir, altına koyduklarıyla yükselir. Böylece o gömüldüğü derinliklerden yükseklere yol alır. İnsan varlarıyla ve yoklarıyla sınanır. Ölümün olduğu bu âlemde bilinmelidir ki her şey yarım kalacaktır. Alışveriş yaparken, bankalarla olan işl

Bu kitap, tanrı-âlem ilişkisi probleminin mütekellimûn açısından hangi hassasiyetler üzerinden ele alındığını, Eş'arî kelâmının önemli düşünürü İmâmü'l-Haremeyn el-Cüveynî'nin düşünce dünyasına projektör tutarak ele almaktadır. Bu bağlamda kitap, kelâmcı düşünürlerin, zatına ilave sıfatlara sahip bir tanrıyı, âlemin yokluktan yaratılmışlığını ve zorunlu nedenselliğin reddedilmesini neden ısrarla savunduklarını birbirleriyle ilişkili bir şekilde ortaya koymaktadır. Ayrıca kitapta Cüveynî'nin bu ilkeleri tuta

Bu kitap, Dr. Harold Koenig ile Dr. Saad Saleh Al Shohaib'in İslam ile ruh sağlığı arasındaki korelasyonu incelediği, konu hakkındaki çalışmaları ve kanıtları ortaya koyduğu mühim bir eser. İlkin İslam'ın temel unsurlarını anlatmakla işe koyulan kitap, ilerleyen bölümlerinde Müslümanlarla diğer dinlere mensup insanlar arasında da kıyaslamalar yapıyor, ruh sağlığını dinî açıdan inceliyor ve İslam'ın ruh sağlığına olan etkilerini ortaya koyuyor. İnsan psikolojisinin derinlikleri düşünüldüğünde bu türden bir e

İmam Züfer, çocukluğundan itibaren aldığı düzenli eğitim sayesinde Arap dilinde, Kur'an ve hadis ilimlerinde temayüz etmiş, yirmi yaşında genç bir âlimdir. Cevabını bulamadığı fıkhî bir meseleden dolayı İmam-ı A'zam'a müracaat eder. Aldığı cevap karşısında İmam-ı A'zam'dan çok etkilenerek ona talebe olmaya karar verir ve hemen ders halkasına katılır. Kısa zamanda zekâsı, derin anlayışı, mukayese gücü, münazara kuvveti, dili kullanma becerisi ve ilmi birikimi ile İmam Ebû Hanîfe'nin ders halkasında önde gele

İngiliz din fenomenolojisi ekolünün başlıca temsilcisi olan Ninian Smart, 20. yüzyılın en önde gelen dinler tarihçisi ve din fenomenolojisi araştırmacılarından birisi kabul edilir. Nitekim tarih boyunca dinin insan hayatının vazgeçilmez özelliği olduğuna, dolayısıyla dünyayı tam anlamıyla anlamak için insanlığın dinî tecrübesini kavramanın gerekliliğine işaret eder. Bu nedenle dinleri inceleyip müntesiplerine yönelik doğru bakış açıları geliştirerek barışçıl toplumlar inşa etmeye katkı sağlamanın din bilimc

Te'vil, ilim ve irfanla temayüz etmiş, dinî disiplinlerde derinleşmiş, onları özümsemiş, takva ve ihlas ile dinî hususlarda istinbât ve içtihat faaliyetine girme ehliyetine sahip kimselere özgü olarak ortaya çıkan Kur'anî bir kavramdır. Evrensel mesajlarla insanlığa bir rahmet olarak inen İslam öğretilerinin temel ilke ve prensipleri açık ve belli olup Allah'ın büyük bir nimet olarak insanlara bahşettiği akıl ve iradeyi, bunların tezahürü olan içtihat, te'vil, tefekkür ve tezekkürü sorumluluk bilinciyle ih

İnsanları câhil veya bilgin olarak ayırımda kriter ne olmalıdır? Yalnız dünyalığı kazandıran bilgiler mi, yoksa mânevî değerlerle birleşmiş bilgiler mi? Tarihî ve sosyal olaylar gösteriyor ki, birçok tahsilli insanlar veya medenî denen milletler, çıkarları uğruna kimilerinin kanını dökmüşler, kimilerini sömürge yaparak hürriyetlerine mal/mülk ve gelir kaynaklarına el koymuşlardır. İşte cehâletin görünmez yüzlerinden biri de budur. Câhillik, görüldüğü gibi yalnız bilgisizlik değildir; câhillik gerek ilâhî o

İnsanların barış ve huzur içinde bir arada yaşamaları, ancak birbirlerinin haklarına saygı göstermeleriyle mümkün olur. Toplumda insanlar, kendileri saygın bir konumda bulunmak ve saygı görmek için de başkalarına değer vermek ve onların hukukunu gözetmek durumundadırlar. Eğer herkes kendi mutluluğunu, başkalarının mutluluğu pahasına elde etmeye çalışırsa, sonunda herkesin mutluluğa ermesi, başkaları tarafından engellenmiş olacaktır. Sosyal ilişkileri ve kişilerin hukukunu âdil bir nizâm içinde yürütmek anca

Mişkâtü'l-Envâr, kelâmî ve felsefi izahların bir yerde kuru ve soğuk havasına irfanî/tasavvufî bir sıcaklık katan, hatta kelâm, felsefe ve tasavvufu beli bir düzeyde birbiriyle buluşturan ender eserlerden biridir. Eserde bilme ve olmanın ne anlama geldiği konusu varlık-bilgi-marifet ilişkisi bağlamında, dinî duyarlılık açısından son derece hassas noktalara temas edilerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kısaca, Gazâlî gibi kılı kırk yaran biri olmanın yanında, aynı zamanda bir o kadar da mükâşefe tecrübesine

İmam Rabbânî'nin gölgesinde kalmış görünse de İslâmiyâtın bütün alanları itibarıyla onun kadar önemli bir âlim-sufi sima, oğlu ve halefi İmam Muhammed Mâsûm'dur. İmam Muhammed Mâsûm'un, önemli ve ünlü eseri Mektûbât-ı Mâsûmiyye'de ele alıp işlediği konuların 'asılları' İmam Rabbânî'nin Mektûbât'ında mevcuttur. Ancak, genel anlamda babasının şârihi ve dini-manevi büyük işlevinin kısmen devam ettiricisi olan Muhammed Mâsûm'un irade gibi bazı konularda babasını geçmiş/aşmış olması söz konusudur. Onun, irade ko

İslam dünyasında Müslümanların her zaman ve en öncelikli meselelerinden biri, Kur'ân-ı Kerîm ve Sünnet'in yorumlanması olmuştur. Fıkhın merkezini oluşturan bir faaliyet olarak ictihad da fıkhın güvenli bir şekilde işlemesini sağlayan bir mekanizma olarak önemli bir işlev görmektedir. Fıkıh usûl geleneğinde Fukaha/Hanefiyye, Mütekellimîn/Şâfiiyye ve Memzuç/Karma/Müteahhirîn olmak üzere üç farklı meslek/ekol teşekkül etmiştir. Kitap biçiminde vücut bulmuş çalışma, ictihad faaliyetiyle ilgili ictihadın mahiye

Mevlid, İslam edebiyatında Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (sav) doğumu anlamına gelmekte olup, aynı zamanda O'nun hakkında yazılan eserlere verilen genel bir addır. Bu eserlerin içinde en meşhur olanı, Süleyman Çelebi tarafından alınmış olan Vesîletü'n-Necât adlı eserdir ve halk arasında Mevlîd-i Şerif olarak bilinir. 15. yüzyılın hemen başında yazılışı tamamlanan bu eser geniş halk kitleleri tarafından çok sevilmiş, beğenilmiş ve yayılmıştır. Yazma nüshaların çokluğu ve bu nüshalar arasındaki kimi farklılık

Yaşadığımız dönem bir teknoloji dönemi, bilim çok ileride. Artık her tarafımızda elektronik cihazlar her astronomi hareketini neredeyse hatasız olarak kayıt altına alıyor ve insanlara veri sağlıyor. Bu sayede güneşin doğuşu, batışı vs hareketlerle ilişkili olan namaz vakitleri, imsak, iftar hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Peki bir an için elektronik cihazların tümüyle durduğunu farz edelim, o zaman bir vakti nasıl tayin ederiz? Üstelik bu vakti gözümüzle tayin etme zorunluluğumuz karada değil de, havada olu

Öykü, roman ve edebî eleştirileriyle tanınan Ali Haydar Haksal, çehâr yâr-ı güzin'in ilk yaprağı, Hazreti Peygamber'in yol arkadaşı, ikinin ikisi H. Ebûbekir'in hayatını kaleme aldığı bu eserinde, geleneksel biyografi kitapları kalıbının dışına çıkıyor, sanatın estetiği ile didaktiğin soğukluğunu eritiyor...

Hz. Adem'den itibaren son peygamber, Peygamberimiz Hz. Muhammed'e gelinceye kadar geçen zaman içinde, sayısız miktarda peygamber, Yaratıcı'nın mesajını insanlara iletmek için görevlendirilmiştir. İnsanlık tarihi boyunca en ilgi çeken alanlardan biri, bu peygamberlerin kim oldukları, hangi mesajı ilettikleri, başlarından neler geçtiği, yaşadıkları tecrübeler... gibi konulardır. Bu hususta bilgi kaynağı olarak görülen kimi eserler, İslam öncesine kadar uzanan başka kimi eserleri ve sözlü kültürü esas almaktad