Elinizdeki eser Muhasibînin el-Mekâsib (Helal Rızık) ve Fehmus-Salât (Namazın Anlaşılması) adlı iki risâlesini içermektedir. İkinci risâle ilk etapta konu itibariyle birincisinden farklı görünmekle beraber, aslında iki risâle arasında önemli ortak noktalar bulunmaktadır. Birinci risâlede tasavvuf ıstılahâtında verâ olarak bilinen, helal-haram konusundaki titizlik üzerinde genişçe durulmakta, rızkın temiz ve helal yollardan kazanılması hususunda oldukça önemli bilgiler ve etkili nasihatler verilmektedir. İ

Abdülkerim Kuşeyrî'nin Letâifu'l İşârât adlı eseri tasavvufî tefsir çalışmalarının en önemli klasik örneklerinden biridir. Müellif bu eserinde, geniş ilmî birikimini kullanarak, her bir sûrenin başında yer alan besmele hakkında ilham ya da sezgi merkezli farklı farklı işârî yorumlarda bulunmuştur. Müellifin yapmış olduğu bu yorumlar hem söz konusu esere farklı bir içerik katmış hem de o güne kadar besmele hakkında yapılmış olan tefsirlere yeni ve derin izahlar kazandırmıştır. Tabii ki, bahsetmiş olduğumuz b

Aziz İslam dininin temel kaynağı Kur'an-ı Kerim'in ilk kuşak tarafından nasıl algılandığı ve anlaşıldığı sürekli bir merak konusu olmuştur. Sahabe kuşağı içinde Kur'an-ı Kerim'e ilişkin rivayetleri en fazla olan on kişiden birisi Abdullah b. Abbas'tır. Henüz erken dönemlerden itibaren "Hibrü'l-Ümme/Ümmetin Bilgini" ve "Tercümânü'l-Kur'an/Kur'an'ın Tercümanı" gibi övgülere mazhar olan İbn Abbâs'a, hadis mecmualarında ve rivaî tefsirlerde birçok ayetin tefsiri nispet edilmiştir. Kâmus sahibi Firuzâbâdî taraf

Hakim et-Tirmizi bu değerli eserinde namazı bütün yönle-riyle yirmi bölümde ele almış ve namazın amaçlarını, diğer ibadetler içindeki yerini ve önemini Kur'ân ayetleriyle ve bazıları kudsi olmak üzere hadislerle destekleyerek açıklamıştır. et-Tirmizi, konunun kolayca anlaşılması, bütünüyle aydın-lanması ve bir karışıklık doğmaması için basit bazı örnekler getirip açıklama yapnnaktadır. Müellif, kitabında namazın peygamberler katındaki yerini ve önemini, kıyamet günündeki değerini, namaz hakkında söylenmiş

Kadın önemli, değerli ve kıymetli bir varlıktır. Onun ne kadar önemli olduğu, Ayaklarının altına serilen cennet hadis-i şerifinden daha iyi anlaşılmaktadır. Toplumun yetişmesinde en önemli rolü oynadığı için kadının değeri yüksektir. Atalarımız ne güzel ifade etmişler: Kadın; erkeğin eşi, evin güneşidir. Kadın; kalbi merhamet kaynağıdır. Kadınsız ev olmaz. Ana gibi yâr olmaz Ana hakkı ödenmez. Kadın anadır. Kadın, nesli meydana getiren, eğiten ve ona yön veren ilk rehberdir. Nesil yetiştirmek

Ahadiyyet Risâlesi, Nefsini bilen Rabbini bilir hadîsini mutlak varlık ve tecellîleri açısından şerh eden bir eserdir. Nefsi bilme hadîsi çerçevesinde eser, vücûd-adem, tecellî-zuhûr, ayniyet-gayriyet, tevhîd-şirk, tenzîh-teşbîh, fenâ-bekâ, ölmeden önce ölme gibi tasavvufun pek çok nazarî konusuna muhtasaran atıfta bulunur. Tasavvufî muhîtlerde okunmuş, şerh edilmiş, derin tesir ve izler bırakmıştır. Dolayısıyla eskilerin tâbiri ile muhtasar ve müfîd bir risâledir, kütüphanelerde pek çok yazmasına rastlanır

Türkçeye ilk defa kazandırılan Nahçıvânîye ait Hidâyetül-İhvân adlı bu risâlede Vücûd, Vâcibul-Vücûd, Mârifetullah ve Rüyetullah konularında felsefeci ve kelâmcılar, akıl konusuna yaklaşımları merkeze alınarak tenkit edilmiştir. Nahçıvânî kelâmcı ve felsefecilerin yanı sıra doğru yola vâsıl olmadan geçim elde etmek, dükkânı döndürmek, tebaa çoğaltmak, avam arasında zenginlik ve îtibar elde etmek maksadıyla şeyhlik taslayanları da şiddetle eleştirmiştir. Nahçıvânî tenkit tarafı ağır basan bir mutasavvıf olma

Elinizdeki eser, Tabiin devrinin büyük ilmî ve manevî şahsiyeti Hasan-ı Basrî tarafından ortaya konulan zühd geleneğinin devamı mahiyetindeki tasavvufî akımlardan birine mensup olan, bununla beraber Ebu Süleyman ed-Dârânî, Şakîk Belhî, Bişrul-Hâfî, Zünnûn-ı Mısrî, Ahmed b. Asım Antâkî gibi sûfilerin görüşlerinden de etkilenerek tasavvufî düşüncenin teşekkülünde önemli bir şahsiyet haline gelmiş olan Haris b. Esed el-Muhâsibînin içerik itibariyle benzerlik arz eden üç ayrı risalesinden müteşekkildir. Bu kit

Abdurrahman es-Sülemîye ait bu risalede Râbiatul-Adeviyye, Meryem el-Basriyye, Âfiyetul-Muştâke, Hesnâ bnt. Fîrûz, Acredetul-Ammeyye, Fatımatul-Berdaiyye, Fatımatud-Dımaşkiyye, Aminetul-Merciyye gibi sekseni aşkın sûfî kadının biyografilerini okuyacaksınız. Eser söz konusu özelliği ile meşhur tasavvuf ricalinin tarihini tamamlamaktadır. Tasavvuf, mücahede, sabır, ilişki kesme, dünya sebeplerini küçümseme üzerine kaim olduğundan, kadınların fıtratları gereği bu hallere güç yetiremeyecekleri, dolayısıyla da

İbn Haldûnun, sadece düşünce tarihindeki rolü açısından değil, günümüze uyarlanabilen, bir başka deyişle çağdaş nitelik taşıyan bilimsel yaklaşımları dile getirebilmiş olması bakımından da Batı Dünyasında önemsenen az sayıdaki Müslüman düşünürlerden biri olduğu bilinmektedir. Buna bağlı olarak Türkiyede de düşünüre yönelik canlı bir ilginin varlığını sürdürmekte olduğu görülüyor. Ancak ülkemizde yapılan düşünürle ilgili bilimsel çalışmaların en azından kapsam ve muhteva itibariyle çok fazla özgün olmadıklar

İslâmî ilimlerin tekvin ve tedvin dönemlerinde yetişen Muhasibî'nin iki yüze yakın eser verdiği söylense de bunlardan günümüze ulaşanların sayısı ne yazık ki sadece yirmi sekiz kadardır. Hayatı hakkında sınırlı bilgiye sahip olduğumuz müellifin elinizdeki eseri birçok kimse tarafından bir tür otobiyografi olarak değerlendirilmiş, hatta İmam Gazalî'nin el-Münkız isimli otobiyografik eserine, Muhâsibî'nin bu eserinin numune teşkil ettiği söylenmiştir. Ancak eserin tam olarak bu çerçevede değerlendirilmesi ab

Fransız yazarlar Chéruel ile Lavéllee'nin İspanya Tarihi'ne ve Engizisyon Mahkemelerine dair yazdıkları kitaplar Ziyâ Paşa tarafından özetlenerek Türkçeye kazandırılmış, Avrupalıların insan hakları zihniyetinin çarpıklığı adeta kendilerine itiraf ettirilmiştir. Başarısız Haçlı Seferleri'nden sonra, kilise ve din adamlarının halkın nazarında güven kaybına uğraması, Hıristiyanların kendi dinlerini savunma refleksi geliştirdiklerini ve bunu da engizisyon düşüncesi temelinde gerçekleştirdiklerini söylemek mümk

Lemaât XIII. yüzyıl Anadolu coğrafyasında kaleme alınmış bir sûfî metnidir. Döneminde ilgiyle karşılanmış olan bu metin, Sadreddîn Konevî tarafından Fusûsul-Hikemin lübbü/özü olarak nitelenir. Bu yüzden olsa gerek, ilgili literatürde Fusûsun Fars dilinde yapılmış bir şerhi olarak anılır. Gerçi eser sistematik anlamda bir Fusûs şerhi değildir, ancak eserde Fusûsun bâzı cümlelerine rastlanması ve eserde tamâmen zuhûra gelişin tasvîrine dönük bir dil kullanılması böyle bir kabûlün doğmasına yol açmış olmalıdır

İslamî ilimlerin muhtelif branşlarında telif edilmiş eserlerden bazılarına farklı zaman ve coğrafyalarda birden çok şerh yazıldığı olmuştur. Yine şerhi çokça yapılmak ve şerhe konu olmak bakımından etrafında şerh geleneği oluşmuş birçok eser vardır. Bu bağlamda zikredeceğimiz eserlerden biri de Mahmûd-ı Şebusterî'nin Gülşen-i Râz'ıdır. Kemiyetçe küçük; ama keyfiyetçe çok değerli olan bu manzum eser, değişik ilmî çevrelerce ilgi görmüş, tasavvufî ve edebî klasikler arasında yer almıştır. Yazıldığı tarihten

En güzel isimler O'nundur. (Haşr Sûresi: 24) Allah Teâlâ, içermiş olduğu anlamlar, delalet ettiği yücelik, azamet ve kibriya sıfatlarından dolayı isimleri en güzel olma sıfatıyla nitelendirdi. Yahut da bu isimleri en güzel isimler olarak nitelendirmesinin nedeni; zikreden ve bu isimlerle dua eden kişinin müstahak olduğu sevabın bolluğu ve elde edeceği karşılığın güzelliğidir. İsim kelimesi sümüvv/yücelik veya simet/işaret/damga kelimesinden türemiştir. Allah Teâlâ'nın isimlerini bilen kişinin bu isimlerle

Allah, dostları için tecelli etmiş, onlar Allahın cemâlini, bütün mülkü, melekler ve gayb âlemindeki acayiplikleri müşâhede etmişlerdir. Bu müşâhede sayesinde kalp gözleri açılmıştır. Veliler Allah tarafından çok sayıda nimetlere, rahmete ve hoşnutluğa kavuşmuşlardır. Yüce Allah onları cennet bahçelerine yerleştirmiştir. Onlar Allahın nimet verdiği peygamberler, sıddîklar, salihler ve şehidler ile beraber nimetlenmişlerdir. Allah-u Teâlâ, iki cihanda onları en yüksek makamlara yükseltmiştir. İmam Yâfiî, Al

Müellif, bu kitapta, Hz. Âdem (a.s.) döneminden, kendi yaşadığı hicrî yedinci asrın başlarına kadar olan süreçte tevbe edenlerin hallerini dile getirmektedir. İlk etapta meleklerin tevbesinden başlayıp sonra onlardan Hârut ve Mârut'un olayını ele alan yazar akabinde, hikâyeleri Kuran'ı Kerim'de geçen bazı nebi ve resûllerin tevbelerini zikretmektedir. Yanı sıra, geçmişte yaşamış bazı meliklerin tevbelerinden söz ettiği gibi Resûlullah'tan önce yaşamış olan benî İsrâil kavminin bazı peygamberlerinin tevbeler