Faz­lul­lah ta­ra­fın­dan XIV. yüz­yı­l İranın­da ku­rul­muş, iz­le­ri XVII. yüz­yı­la ka­dar Ana­do­lu ve Bal­kan­lar­da ta­kip edi­le­bi­len mis­tik ve fel­se­fi bir akım olan Hu­ru­fi­liğin tüm fel­se­fesi harf­ler üze­ri­ne kurulmuştur. Bu açı­dan bakıldığında Hu­ru­fi­lik İs­lam dün­ya­sın­da, hatta dün­ya kül­tür ta­ri­hin­de ay­rı­ca­lık­lı ve eş­siz bir ko­num­da­dır. Harf­ler Al­lahın eze­li ve ebe­di ke­la­mı ola­rak On­dan ay­rı­la­maz. Hu­ru­fi­ler harf­le­rin var­lı­ğı­nı var­lık­ta mü­şa­he­d

Aristoteles (MÖ 484-322) yirmi yıl boyunca Platon'un Akademisi'nde öğrenci, filozof, yazar olarak çalışmıştır. Platon'un ölümünden sonra Anadolu'daki Assos'ta Kral Hermias'ın sarayındaki felsefeciler grubuna katılmış ve kralın yeğeniyle evlenmiştir. Lesbos Adası'nda biyoloji alanında araştırmalar yaptıktan sonra 343-42'de Makedonyalı Philip tarafından veliaht İskender'e ders vermek üzere saraya çağrılmıştır. 336'da İskender'in kral olmasından bir yıl sonra Aristoteles Atina'ya dönerek bir felsefe okulu kurm

Müziği gök cisimlerinin devinirken çıkardığı ses olarak tanımlayan Pitagoras'ı dikkate alacak olursak başlangıçta müzik vardı. Bu yüzdendir ki onsuz bir dünya tasavvur etmemiz mümkün değil. Durum böyle olunca dinler açısından da müzik kaçınılmaz bir şekilde büyük önem taşımıştır. Süleyman Uludağ, bu incelemesinde oniki asırlık bir zaman diliminde, büyük ve meşhur âlimler tarafından yazılı ve sözlü olarak tartışılan bir mevzuda araştırma yapmanın güçlüklerine rağmen, konuyu doyurucu bir şekilde okurun önüne

Bir hükümdarın verdiği sözü tutmamasını meşru gösterecek sebepler hiçbir zaman eksik olmaz. Bu konuda çağımıza ait sayısız örnek vermek ve hükümdarların sözlerinde durmayarak ne kadar çok barışın ve vaadin bozulduğunu veya boşuna yapıldığını göstermek mümkündür: tilkilik yapmayı en iyi bilen, en iyi sonuca ulaşmıştır. Ancak bu tabiatı boyamasını bilmek ve olduğundan başka türlü görünmesini, (gerçek) düşüncelerin gizlenme işini çok iyi yapabilmek gerekir. İnsanlar da o kadar basit ve durumun zaruretlerine o

Suç ve Ceza 1886 yılında Rusyada yayınlandıktan kısa bir süre sonra, Dostoyevskinin en ünlü romanı olurken aynı zamanda Modern Rus Edebiyatının da en önemli eserlerinden biri oluverdi. Yazar Suç ve Cezada, öğrenci Raskolnikovun cinayete ve yıkıma kadar uzanan tutku dolu hikâyesini anlatır. Ahlakın ve adaletin sorgulandığı ilerleyen sayfalarda suça bakış ve suçun arkasındaki nedenler de XIX. yüzyıl St. Petersburg manzaraları önünde ince ince işlenir. Suç ve Ceza, Dostoyevskinin insanın içine işleyen çok

Klasik anlamıyla bir tasavvuf kitabı olmayan Fusûsu’l-Hikem, Batılıların teozofi, İslam filozoflarının ise ilm-i ilahi veya marifetullah dedikleri bir disiplini temellendirmeyi hedefleyen orijinal bir yapıttır. Fusûsu’l-Hikem’in Arabî’nin öğrencisi Sadreddin Konevî’nin kullandığı anlamda bir metafizik kitabı olduğunu, Tanrı’nın varlığını, O’nun âlemle ilişkisini konu edindiğini söyleyebiliriz.Fusûsu’l-Hikem düşünce tarihimizde en çok şerh edilmiş eserlerden birisidir. Onun tarih içindeki etkinliği öncelikle

Bizans otokrasiyle idare ediliyordu, baştaki imparator Havarilere eş, Tanrının yeryüzündeki temsilcisi, tüm tebaasının hayatını avucunda tutan yarı ilahi bir varlıktı. Bu imparatorlardan bazıları kahramandı, bazıları da canavar; fakat asla silik değillerdi. Sadece bundan ötürü bile bu kitabı yazmak sürekli bir zevkti, fakat mütevazı anlamda, bir borcun ödenmesiydi aynı zamanda. Bizim medeniyetimiz Doğu İmparatorluğuna ne kadar çok şey borçlu olduğunu asla yeterince değerlendiremedi. Hıristiyanlığın bu Doğu

Bizans otokrasiyle idare ediliyordu, baştaki imparator Havarilere eş, Tanrının yeryüzündeki temsilcisi, tüm tebaasının hayatını avucunda tutan yarı ilahi bir varlıktı. Bu imparatorlardan bazıları kahramandı, bazıları da canavar; fakat asla silik değillerdi. Sadece bundan ötürü bile bu kitabı yazmak sürekli bir zevkti, fakat mütevazı anlamda, bir borcun ödenmesiydi aynı zamanda. Bizim medeniyetimiz Doğu İmparatorluğuna ne kadar çok şey borçlu olduğunu asla yeterince değerlendiremedi. Hıristiyanlığın bu Doğu

Bizans otokrasiyle idare ediliyordu, baştaki imparator Havarilere eş, Tanrının yeryüzündeki temsilcisi, tüm tebaasının hayatını avucunda tutan yarı ilahi bir varlıktı. Bu imparatorlardan bazıları kahramandı, bazıları da canavar; fakat asla silik değillerdi. Sadece bundan ötürü bile bu kitabı yazmak sürekli bir zevkti, fakat mütevazı anlamda, bir borcun ödenmesiydi aynı zamanda. Bizim medeniyetimiz Doğu İmparatorluğuna ne kadar çok şey borçlu olduğunu asla yeterince değerlendiremedi. Hıristiyanlığın bu Doğu

Bu kitapta, binlerce yıl nesilden nesile aktarılagelen, sözlü olarak rivayet edilmelerine karşın Yahudilik ve İslamdaki Yazılı Kitapı insanlara daha anlaşılır ve yaşanılır kılan -metin değerlerinin kanoniklikleri tartışmalı olsa da- Yasanın ve Teolojinin en temel dayanağı olan iki kaynağı Yahudilerin Talmudu ve Müslümaların Hadisleri, Teolog ve kadim diller uzmanı Mehmet Sait Toprak tarafından cesaretle ve büyük bir özgüvenle ele alınıyor. Yazar, Talmud ve Hadis etrafında örgülenen anlayışın arka planını m

Herhangi bir bilgi alanının kaynaklarından faydalanabilmek için, bu alanın kelime dağarını bilmek, temel kavramlarını ve terimlerini doğru olarak anlamak gerekir kuşkusuz. İşte sözlükler bu anlamda hem vazgeçilmez birer rehber hem de birer anahtardır. Böylesi bir rehber ve anahtarın gerekliliği, tasavvuf konusunda bir kat daha kaçınılmazdır; çünkü mutasavvıflar çoğu kez düşüncelerini saklama gereği hissetmiş ve giderek örtük bir dil kullanmaya başlamışlardır. Bu gerçeğe ek olarak, süreç içinde, kullanılan t

İslamın Mistik Boyutları, tasavvuf tarihini Anadolu´dan Kuzey Afrika´ya, Arap Yarımadası´ndan İran ve Uzakdoğu´ya kadar geniş bir coğrafya içinde ele alıyor. Yazar, tasavvuf konusunda yazılmış diğer kitaplarından farklı olarak incelediği konuları gerek Arap, Fars, Urdu ve Türk edebiyatından yaptığı alıntılarla, gerekse Müslüman Doğu´da, özellikle de Türkiye ve Pakistan´daki çok sayıda dostla birlikte yaşanmış kişisel deneyimlerinden verdiği örneklerle zenginleştirip renklendiriyor; böylece metni kuru, teori

Klasik anlamıyla bir tasavvuf kitabı olmayan Fusûsu´l-Hikem, Batılıların teozofi, İslam filozoflarının ise ilm-i ilahi veya marifetullah dedikleri bir disiplini temellendirmeyi hedefleyen orijinal bir yapıttır. Fusûsu´l-Hikem´in Arabî´nin öğrencisi Sadreddin Konevî´nin kullandığı anlamda bir metafizik kitabı olduğunu, Tanrı´nın varlığını, O´nun âlemle ilişkisini konu edindiğini söyleyebiliriz. Fusûsu´l-Hikem düşünce tarihimizde en çok şerh edilmiş eserlerden birisidir. Onun tarih içindeki etkinliği öncelikl

Ebû´l-Hasen el-Eş´arî´nin bu eseri, İslam mezhepleriyle ilgili ilk klasik kaynaklardan biridir. Bin yılı aşkın bir süre sonra ilk kez Türkçede; daha önce herhangi bir batı diline de çevrilmemişti. 873 yılında Basra´da doğduğu kabul edilen yazar, önceleri Sünnî âlimlerden ders almış ancak daha sonra annesinin Mutezile bilginlerinden Ebû Ali el-Cubbâî ile evlenmesinden sonra, ondan kelâm dersleri almıştır. Kırk yaşına kadar Mutezile mezhebinin görüşlerini savunmuş ancak 912 yılında Mutezile´den ayrılıp ehl-i

Önceleri katı bir züht ve ahlak ahlak hayatı olarak ortaya çıkan tasavvuf, zamanla islam ilimlerine karşı bazen bir tepki, bazen onlara eklemlenen veya onlara yeni boyutlar ekleyen bir ahlak hareketi şeklinde kendini ifade etmiştir. Birkaç asır sonra ise kendi terminolojisni ve dilini geliştirmiş, züht ve ahlak hayatını esas almakla birlikte teorik düzeyde çeşitli konular hakkında hakkında görüşler ortaya koymuş, böylece süfiilerin tecrübeleri ekseninde bir dil ve yöntem anlayışı gelişmiştir. Bu nedenle Süf

H ristiyan geleneğinde Eski Ahit diye bilinen kitap Yahudiler için yegâne Kitabı Mukaddes´tir ve ona Tanah denir. Tanah, Tora [Yasa], Neviim [Peygamberler] ve Ketuvim [Kitaplar] diye üç ana bölümden oluşur. Bu üç metnin ortaya çıkışı, bir araya gelişi, yapıları ve anlattıkları şeyleri niye anlattıkları tam bir muammadır. Tarihin labirenti içinde bir şekilde ortaya çıkmış ve geçen binyıllar içinde belki önceleri yalnızca bir ülkenin, ama sonraları koca bir insanlık ailesinin kaderini etkiler hale gelmişlerdi

XVII. yüzyılın yetiştirdiği en büyük Osmanlı bilginlerinden biri olan Kâtip Çelebi tüm eserlerinde akla ve müspet ilimlere yer vermiştir. Çağının bağnazlığından sıyrılarak, başkalarının halkı birbirine düşürecek bir kavga haline getirdiği konular hakkında doğru yolu gösteren odur. Doğruyu bulmaya ve göstermeye çalışırken kalemine hâkim olan güç tarafsızlığından gelir. Hükümlerinde kullandığı terazinin kefesine hislerini, arkadaşlıklarını koymaktan uzak durmuş, söyleyeceklerini açıkça söylemiştir. Onu ilgile

Onbirinci yüzyılın önemli mutasavvıflardan Ebu Said Ebu`l-Hayr`ın yaşamını ve düşüncelerini aktaran bu menakıbname, tasavvuf tarihinin klasiklerinden birisidir. İrfana, marifete ve hikmete eğilimi daha çocuk yaşlarda ortaya çıkan bu ünlü sufi, ilerki yıllarda zamanının büyük pirlerinin etkisiyle zahir ilimlerden uzaklaşıp tekke yaşamına yönelmiştir. Tus`ta, Mihene`de ve Nişabur`da düzenlediği sohbetlerinin çekimine kapılan çok sayıda insan çevresinde kenetlenmiştir. Sohbetleri, sema meclisleri, fikirleri so