Cumhuriyet devrinde yaşamış, medrese eğitimi almış, dini hizmetlerde bulunmuş hocaların ve şeyhlerin kalemlerinden çıkma hatırat ve hal tercümesi kitapları yok denecek kadar az. Bu nedret, laiklik anlayışı ve uygulamaları başta olmak üzere Cumhuriyet inkılaplarının ve ideolojisinin hocalar, şeyhler ve onların etrafında kümelenen insanlar tarafından nasıl anlaşıldığı, hangi argümanlarla meşrulaştırıldığı, ne tür karşı veya paralel tepkiler gösterildiği, din eğitimi kademelerinin kimler vasıtasıyla ve hangi şartlarda verildiği meselelerini anlamamızı güçleştiriyor.

Kutuz Hoca 1918 doğumlu bir köy hocası. Tahsili ve hizmetleri tamamiyle Cumhuriyet devrinin zor ve sıkıntılı ama aynı zamanda zevkli ve bereketli şartlarında gerçekleşmiş ve şekillenmiş. Ailesi, bütün yönleriyle tahsili, hocaları, memuriyeti, hocalığı, talebeleri, fahri hizmetleri, köyde yaşayan bir insan olarak hayatının renkli vecheleri bu hatıratta yer alıyor. Satır aralarında kendisinin, hocalarının, meslektaşlarının dinle, dini hayatla alakalı meseleler başta olmak üzere, dünyaya, Türkiye´ye, Cumhuriyet ideolojisine, Diyanet İşleri Başkanlığı´na nasıl baktıkları konularında önemli ipuçları da bulunuyor.

Dergah Yayınları Anadolu´nun maddi ve manevi zenginliklerini, kültürel ve felsefi derinliklerini, kuvvet ve zaaflarını değişik açılardan aktarmayı ve yorumlamayı düşündüğü Anadolu Kitaplığı dizisine bir köy hocasının hatıraları ile başlıyor.