İslam tolumu zengin ve karmaşık bir tarihten geçerek bugüne geliyor. Bu tarihte siyasal ve felsefi akımlar, sosyal ve iktisadi gelişmeler, karşılıklı etkileşim içinde ve hızlı bir değişimden geçerek bugün islam toplumu dediğimiz büyük sosyal realiteyi ortaya çıkardı...
Özellikle son iki yüzyıl bu alanda büyük bir önem taşır. Ali Bulaç, İslam tarihinin genel değişme sürecini izleyip yakın geçmişi ve bugünün temel sorunlarına geniş bir perspektif içinden bakarak açıklamalar getirmektedir. Tarih, gelenek, humanizm, kültür, değişme, din, aydın, ulema, ateizm, modernizm, sömürgecilik ve emperyalizm bu araştırmada üzerinde durulan anahtar terimlerdir.