İslam tarihinde Müslümanların birbirlerini tekfir edip dışladığı konular genelde kelam
konularıdır. Ekoller kelam tartışmalarının bir te'vil ve yorum yarışması olduğunu unutmuş,
ilzam yoluyla birbirlerini İslam dairesinin dışına çıkarmaya çalışmışlardır. Kitleler üzerinde
ifsat edici ve ayrıştırıcı etkiler bırakan bu dışlayıcı söylemler günümüze kadar ulaşmıştır.
Gerek İslam dünyasındaki mezhebî kimliklerin yükselmesi, gerek küresel-dijital dünya
değerlerinin meydan okuması karşısında kelam tartışmalarına bir dönüş yaşanmaktadır. Her
tartışmanın bir ekolojisi vardır. Kadim bir tartışmayı modern bağlamlarda anlamaya ya da
sürdürmeye çalışmak, yepyeni ve farklı bir şeydir. Pratik hayatımızda karşılığı olmayan sorunlar, bir anda 'pratik teolojik konular' haline gelmiştir. Sahici olsun olmasın, toplumun
gündemine düşen bir sorun hakkında ilim adamlarının söz söylemesi kaçınılmazdır. Şüphesiz
bu konuların ele alındığı, tartışıldığı, açıkça konuşulduğu yegâne ortamlar, akademik
ortamlardır. Ortaya çıkan her anlaşmazlığı bir iman-küfür meselesi olarak algılayan dogmatik
düşüncelerin tahakkümü, eleştirel ve sorgulayıcı din anlayışının toplumsallaşması ile
kırılabilir.
Bütün bu düşünceler ışığında Sistematik Kelam kitabını, öncelikle kelam geleneğinin güncel
okunuşu perspektifiyle hazırladık. Kelam geleneği varlık, bilgi, uluhiyet, nübüvvet, iman,
ahiret ve imamet gibi klasik kelam konuları ile ortaya konulmaktadır. Bunun yanında eski
konulara dair yeni tartışma ve okumalar içeren bölümler de yer almaktadır. Sadece kelam
geleneğinde ekoller arasındaki tartışmalı konuları tanımak değil, günümüzde İslam'ın dünya,
varlık, insan ve değer görüşünü anlamaya çalışan herkese hitap eden açık ve anlaşılır bir
anlatımla metinler kaleme alınmıştır. Yine de bazı bölümlerin kavranması, dikkatli bir
terminoloji bilgisine ihtiyaç duyurmaktadır. Metinler, Müslüman kelam birikimini akademik
düzeyde ortaya koymanın yanında, din içinde ötekileştirilen görüşlerin tanınmasını
sağlayarak dinî düşünceye bir derinlik kazandırma işlevi görmektedir.