Modern düşüncede Descartes başta olmak üzere, Spinoza ve Leibniz gibi düşünürler rasyonel teolojinin sözcülüğünü yaparken, ‘akıl hakikatleri ile iman hakikatlerinin uygunluğu’nu iddia etmişlerdir. Dahası onlar, vahyin ve mucizenin geçerliliğini aklın temin edebileceğini ileri sürmüşlerdir. Hatta dinî hakikatlere, aklın zaten ulaşabileceğini söylemek suretiyle, Tanrı’nın bilinebileceğini veya kanıtlanabileceğini ve bunu da sadece aklın gerçekleştirebileceğini ifade etmişlerdir.

Bu tabloda, görünüşte Tanrı sorununun tartışıldığı izlenimine kapılınsa da, gerçekte rasyonel teoloji, genel olarak Batı düşüncesinin, özel olarak da modern Batı düşüncesinin Varlık ve bilgi anlayışının sözcülüğünü yapmaktadır. Zira Descartes’ın şüphe sonucu ulaştığı sarsılmaz kayanın, yani düşünce ve bilginin garantörü Tanrı’dır. Bu nedenle Modern Batı Düşüncesi’nde Tanrı’nın varlığı tartışmasının, sekülerizm ve pozitivizm trendlerine rağmen, sahneden kaybolmaması bir tesadüf değildir. Eğer bu mümkün olacak olsa, bilginin üretilmesinin imkânı zayıfladığı gibi, Batı insanının doğaya ve evrene hâkim olmasından da söz etmek güçleşecektir. Dolayısıyla, Tanrı’nın varlığı probleminin Batı’da, dün olduğu gibi bugün de aktüelliğini kaybetmemesi, büyük ölçüde epistemolojik bir sorundur. Çağdaş din felsefesinde bu konunun yeniden canlılık kazanması, Batı düşünce paradigmasının iflas etme ihtimaline çare arama çabasıdır. (arka kapak)





İÇİNDEKİLER



ÖNSÖZ

GİRİŞ


BİRİNCİ BÖLÜM
DİN FELSEFESİNİN BİR KONUSU OLARAK
RASYONEL TEOLOJİ

A.RASYONEL TEOLOJİNİN TANIMI

B.RASYONEL TEOLOJİNİN ARKA PLANI

1. Rasyonel Teolojinin Kaynağı Olarak Antik Felsefe

2. Rasyonel Teolojinin Ortaçağ’da Dinî Kisvede Görünümü

3. Rasyonel Teolojinin Modern Düşüncede Görünümü


İKİNCİ BÖLÜM
RASYONEL TEOLOJİDE TANRI’NIN VARLIĞI
VE BİLİNMESİ

A.TANRI’NIN BİLİNMESİNİN MAHİYETİ

1. İnanç ve Bilgi

2. İman

B.TANRI FİKRİ VE BİLİNMESİ

C.TANRI’NIN VARLIĞI

D.TANRI KANITLARI

1. Ontolojik Kanıt

a) Ontolojik Kanıtın Rasyonel Teolojiye Dayanak Oluşu ve Kanıtın Eleştirisi

b) Ontolojik Kanıtın Dayandığı Ontoloji

2. Kozmolojik Kanıt

a) Teleolojik Kanıt

b) Teleolojik Kanıtın Eleştirisi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RASYONEL TEOLOJİDE TANRI’NIN SIFATLARI

A. TANRI’NIN HERŞEYİ BİLMESİ

1. Ebedî Hakikatler

a) Tanrı’nın Bilgisi

b) Tanrı’nın Bilgisi ve Zaman

c) Tanrı’nın Önceden Bilmesi ve Determinizm

2. Tanrı’nın Önbilgisi’nin Rasyonel Teoloji Açısından Önemi

B. TANRI’NIN HER ŞEYE GÜCÜ YETMESİ VE RASYONEL TEOLOJİ

SONUÇ

BİBLİYOGRAFYA

İNDEKS